Người giữ hồn Việt cho Tết Trung thu ở Hà Tĩnh

Tôi là Trương Viết Dũng (SN 1950) ở ngõ 25, đường Lý Tự Trọng (TP Hà Tĩnh), thường được mọi người gọi là “thần đèn” vì đã có đến 30 năm làm đèn trung thu truyền thống. Dù sức khỏe cũng yếu nhiều sau cơn bạo bệnh, thế nhưng, cứ mỗi mùa Tết Trung thu, tôi lại hào hứng bắt tay vào làm những chiếc đèn dành cho các em nhỏ.

Tôi là Trương Viết Dũng (SN 1950) ở ngõ 25, đường Lý Tự Trọng (TP Hà Tĩnh), thường được mọi người gọi là “thần đèn” vì đã có đến 30 năm làm đèn trung thu truyền thống. Dù sức khỏe cũng yếu nhiều sau cơn bạo bệnh, thế nhưng, cứ mỗi mùa Tết Trung thu, tôi lại hào hứng bắt tay vào làm những chiếc đèn dành cho các em nhỏ.

Tôi bước vào nghề này khi đời sống của đa số người dân đang gặp khó khăn, đồ chơi trung thu còn rất hiếm. Đứa nào có chiếc đèn ông sao là bọn trẻ xúm vào cùng chơi. Vì niềm vui con trẻ, từ đó cứ mỗi dịp Tết Trung thu, tôi lại quyết định gác lại công việc, mua vật dụng về tự làm những chiếc đèn trung thu truyền thống đầy màu sắc.

Tôi bước vào nghề này khi đời sống của đa số người dân đang gặp khó khăn, đồ chơi trung thu còn rất hiếm. Đứa nào có chiếc đèn ông sao là bọn trẻ xúm vào cùng chơi. Vì niềm vui con trẻ, từ đó cứ mỗi dịp Tết Trung thu, tôi lại quyết định gác lại công việc, mua vật dụng về tự làm những chiếc đèn trung thu truyền thống đầy màu sắc.

Từ trước đến nay, những nguyên liệu tôi chọn làm đèn đều phải thật tốt như thanh tre phải già, chắc chắn để làm khung... Để hoàn thiện một chiếc đèn ông sao năm cánh, tôi thường mất khoảng 3 tiếng đồng hồ. Trong đó, khâu dựng khung là khó nhất và thường phải dựng theo các cỡ khác nhau.

Từ trước đến nay, những nguyên liệu tôi chọn làm đèn đều phải thật tốt như thanh tre phải già, chắc chắn để làm khung... Để hoàn thiện một chiếc đèn ông sao năm cánh, tôi thường mất khoảng 3 tiếng đồng hồ. Trong đó, khâu dựng khung là khó nhất và thường phải dựng theo các cỡ khác nhau.

Công đoạn để sản xuất một chiếc đèn ông sao hoàn toàn thủ công. Bắt đầu từ sườn khung làm bằng cật tre buộc dây chặt từng góc, tôi còn phải dùng thêm một lớp thép nhỏ cố định để cánh sao không bị gãy đổ. Cẩn thận và tỉ mẩn trong từng bước dựng khung đầu tiên là yếu tố quan trọng nhất để làm nên một chiếc đèn ông sao.

Công đoạn để sản xuất một chiếc đèn ông sao hoàn toàn thủ công. Bắt đầu từ sườn khung làm bằng cật tre buộc dây chặt từng góc, tôi còn phải dùng thêm một lớp thép nhỏ cố định để cánh sao không bị gãy đổ. Cẩn thận và tỉ mẩn trong từng bước dựng khung đầu tiên là yếu tố quan trọng nhất để làm nên một chiếc đèn ông sao.

Chuyện tre nứa cứa đứt tay trong lúc làm đèn là chuyện bình thường. Bẻ khung hỏng cũng phải bỏ ngay và làm lại từ đầu. Nên đến bây giờ, có nhắm mắt lại tôi cũng bẻ khuôn chuẩn xác và nhìn lướt qua là biết chiếc đèn ông sao có đứng vững được không. Vừa làm vừa rút kinh nghiệm, tôi luôn tìm tòi, học hỏi, lắng nghe những góp ý từ khách hàng để tạo nên những sản phẩm đẹp nhất.

Chuyện tre nứa cứa đứt tay trong lúc làm đèn là chuyện bình thường. Bẻ khung hỏng cũng phải bỏ ngay và làm lại từ đầu. Nên đến bây giờ, có nhắm mắt lại tôi cũng bẻ khuôn chuẩn xác và nhìn lướt qua là biết chiếc đèn ông sao có đứng vững được không. Vừa làm vừa rút kinh nghiệm, tôi luôn tìm tòi, học hỏi, lắng nghe những góp ý từ khách hàng để tạo nên những sản phẩm đẹp nhất.

Dụng cụ làm nghề cũng rất đơn giản, chủ yếu là các loại như kéo, băng dính, hồ dán, súng bắn keo và những loại giấy bóng đầy màu sắc. Các loại vật dụng này tôi cũng phải tìm mua từ sớm để có thể làm kịp những chiếc đèn.

Dụng cụ làm nghề cũng rất đơn giản, chủ yếu là các loại như kéo, băng dính, hồ dán, súng bắn keo và những loại giấy bóng đầy màu sắc. Các loại vật dụng này tôi cũng phải tìm mua từ sớm để có thể làm kịp những chiếc đèn.

Làm đèn trung thu tuy dễ mà khó. Nếu làm không khéo, chiếc lồng đèn dễ bị méo mó, rách giấy và bung hồ. Một chiếc đèn đẹp phải có khung sườn chắc chắn, giấy màu dán đều, thẳng và nhất là phải được phơi nắng vừa đủ. Nếu phơi nắng ít, lồng đèn sẽ không căng đều, còn nếu phơi quá tay thì giấy bóng sẽ bị giòn và rách.

Làm đèn trung thu tuy dễ mà khó. Nếu làm không khéo, chiếc lồng đèn dễ bị méo mó, rách giấy và bung hồ. Một chiếc đèn đẹp phải có khung sườn chắc chắn, giấy màu dán đều, thẳng và nhất là phải được phơi nắng vừa đủ. Nếu phơi nắng ít, lồng đèn sẽ không căng đều, còn nếu phơi quá tay thì giấy bóng sẽ bị giòn và rách.

Phía sau của đèn được dán lên những dòng thơ “cây nhà lá vườn” của tôi dành tặng các em nhỏ. Mong các cháu vừa được đón Tết Trung thu vui vẻ nhưng cũng vừa cố gắng chăm ngoan học tập, vâng lời ông bà, cha mẹ, rèn luyện để trở thành cháu ngoan Bác Hồ.

Phía sau của đèn được dán lên những dòng thơ “cây nhà lá vườn” của tôi dành tặng các em nhỏ. Mong các cháu vừa được đón Tết Trung thu vui vẻ nhưng cũng vừa cố gắng chăm ngoan học tập, vâng lời ông bà, cha mẹ, rèn luyện để trở thành cháu ngoan Bác Hồ.

Và, “linh hồn” của những chiếc đèn ông sao chính là hình ảnh Bác Hồ vĩ đại. Đối với tôi, hình ảnh của Bác ở vị trí trang trọng nhất của đèn sẽ giúp các em nhỏ biết nhớ ơn, hiếu kính với những người đã hi sinh cho các em đón Tết Trung thu trong hòa bình, hạnh phúc.

Và, “linh hồn” của những chiếc đèn ông sao chính là hình ảnh Bác Hồ vĩ đại. Đối với tôi, hình ảnh của Bác ở vị trí trang trọng nhất của đèn sẽ giúp các em nhỏ biết nhớ ơn, hiếu kính với những người đã hi sinh cho các em đón Tết Trung thu trong hòa bình, hạnh phúc.

Cẩn trọng, tỉ mẩn ngay cả trong công đoạn nhỏ nhất bởi tôi muốn mỗi chiếc lồng đèn mà mình làm ra đều phải bền, đẹp và tinh tế. Chính vì vậy, mỗi ngày tôi dành tới 10 - 12 tiếng đồng hồ, có khi mải miết quên cả ăn chỉ để làm kịp đèn cho các cháu đón lễ.

Cẩn trọng, tỉ mẩn ngay cả trong công đoạn nhỏ nhất bởi tôi muốn mỗi chiếc lồng đèn mà mình làm ra đều phải bền, đẹp và tinh tế. Chính vì vậy, mỗi ngày tôi dành tới 10 - 12 tiếng đồng hồ, có khi mải miết quên cả ăn chỉ để làm kịp đèn cho các cháu đón lễ.

Trong căn nhà nhỏ của tôi, chỗ nào cũng có đèn ông sao. Vì làm một mình nên tôi phải bắt tay từ những ngày đầu tháng 7 âm lịch cho kịp mùa trung thu đang tới thật gần. Nhiều khách hàng khó tính, họ quan sát kỹ từng chi tiết, nếu không ưng ý họ sẽ “khiếu nại” luôn nên tôi cũng phải thường xuyên kiểm tra lại các sản phẩm sau khi hoàn thiện rồi mới giao cho khách hàng.

Trong căn nhà nhỏ của tôi, chỗ nào cũng có đèn ông sao. Vì làm một mình nên tôi phải bắt tay từ những ngày đầu tháng 7 âm lịch cho kịp mùa trung thu đang tới thật gần. Nhiều khách hàng khó tính, họ quan sát kỹ từng chi tiết, nếu không ưng ý họ sẽ “khiếu nại” luôn nên tôi cũng phải thường xuyên kiểm tra lại các sản phẩm sau khi hoàn thiện rồi mới giao cho khách hàng.

Bên cạnh đèn trung thu truyền thống, tôi còn tìm tòi, mày tò làm nên những chiếc đèn hình cá chép lộng lẫy, mang đậm màu sắc dân gian. Tôi dùng những chiếc bìa các-tông cứng cùng với ít giấy màu để làm nên những chiếc đèn đơn giản, không độc hại cho trẻ và còn gắn liền với những câu chuyện cổ tích ý nghĩa.

Bên cạnh đèn trung thu truyền thống, tôi còn tìm tòi, mày tò làm nên những chiếc đèn hình cá chép lộng lẫy, mang đậm màu sắc dân gian. Tôi dùng những chiếc bìa các-tông cứng cùng với ít giấy màu để làm nên những chiếc đèn đơn giản, không độc hại cho trẻ và còn gắn liền với những câu chuyện cổ tích ý nghĩa.

Khách mua đến trực tiếp tại nhà để lựa chọn, nhiều người không khỏi bất ngờ trước những chú cá chép rực rỡ, an toàn cho con trẻ...

Khách mua đến trực tiếp tại nhà để lựa chọn, nhiều người không khỏi bất ngờ trước những chú cá chép rực rỡ, an toàn cho con trẻ...

Mùa Trung thu năm nay, tôi đã làm được gần 60 chiếc đèn ông sao và đèn cá chép. Dù số tiền thu được chẳng đáng là bao nhưng tôi thấy vui và yêu nghề hơn vì những năm gần đây, các bậc phụ huynh đã đến đặt đèn và quan tâm nhiều hơn đến đồ chơi dân gian, hướng các cháu nhỏ biết đến những giá trị văn hóa truyền thống.

Mùa Trung thu năm nay, tôi đã làm được gần 60 chiếc đèn ông sao và đèn cá chép. Dù số tiền thu được chẳng đáng là bao nhưng tôi thấy vui và yêu nghề hơn vì những năm gần đây, các bậc phụ huynh đã đến đặt đèn và quan tâm nhiều hơn đến đồ chơi dân gian, hướng các cháu nhỏ biết đến những giá trị văn hóa truyền thống.

Chiếc xe máy cũ với bảng tên này là “bạn đồng hành” cùng tôi mang màu sắc trung thu đi muôn nẻo đường. Vừa để bán hàng nhưng cũng tôi cũng muốn giới thiệu, nhắc nhở mọi người về một trung thu giản dị. Dù có lúc thấm mệt vì ngày nào cũng ngồi hàng giờ để cắt, dán nhưng tôi vẫn phải cố gắng, vì một năm mới có một lần, trẻ con còn háo hức huống hồ những người làm đồ chơi trung thu như chúng tôi.

Chiếc xe máy cũ với bảng tên này là “bạn đồng hành” cùng tôi mang màu sắc trung thu đi muôn nẻo đường. Vừa để bán hàng nhưng cũng tôi cũng muốn giới thiệu, nhắc nhở mọi người về một trung thu giản dị. Dù có lúc thấm mệt vì ngày nào cũng ngồi hàng giờ để cắt, dán nhưng tôi vẫn phải cố gắng, vì một năm mới có một lần, trẻ con còn háo hức huống hồ những người làm đồ chơi trung thu như chúng tôi.

Đồ chơi ngoại tràn lan, mẫu mã phong phú, nhiều kiểu dáng thu hút nên sản phẩm truyền thống có phần bị quên lãng. Tôi chỉ mong sao, mỗi năm sẽ có thật nhiều em nhỏ biết làm đèn trung thu, nhiều người đam mê, nhiệt huyết với nghề hơn nữa để bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Đồ chơi ngoại tràn lan, mẫu mã phong phú, nhiều kiểu dáng thu hút nên sản phẩm truyền thống có phần bị quên lãng. Tôi chỉ mong sao, mỗi năm sẽ có thật nhiều em nhỏ biết làm đèn trung thu, nhiều người đam mê, nhiệt huyết với nghề hơn nữa để bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.