Hình thành và phát triển
Ý tưởng tập hợp những đội bóng mạnh nhất của các quốc gia trong một trận cầu tranh chức vô địch thế giới bắt nguồn từ thập niên 1920, do một nhóm các nhà quản lý bóng đá Pháp, đứng đầu là đương kim Chủ tịch FIFA thời điểm đó, Jules Rimet, đề xướng.
Nghị quyết việc tiến hành đều đặn Giải vô địch bóng đá thế giới được Đại hội FIFA họp tại Amsterdam thông qua năm 1928. Tới năm 1930, kỳ World Cup đầu tiên được khởi tranh tại Uruguay.
Uruguay được chọn làm nơi đăng cai World Cup 1930 vì hai lý do. Thứ nhất, đội tuyển Uruguay đã xuất sắc giành huy chương vàng ở bộ môn bóng đá tại hai kỳ Thế vận hội liên tiếp vào các năm 1924 và 1928. Thứ hai, vào năm 1930, Uruguay kỷ niệm 100 năm ngày giành được độc lập.
Tuy nhiên, do điều kiện di chuyển thời điểm đó rất khó khăn nên chỉ có 4 quốc gia châu Âu đồng ý tham gia là Pháp, Bỉ, Romania và Nam Tư. Ngoài ra còn có Argentina, Chile, Bolivia, Brazil, Peru, Paraguay Mexico và Mỹ.
Jules Rimet (áo trắng) - cha đẻ ra ý tưởng thành lập World Cup
Sau thành công vang dội ở kỳ World Cup đầu tiên, 4 năm sau kỳ World Cup thứ 2 trong lịch sử được tổ chức tại Italia với sự tham dự của 16 đội bóng thi đấu theo thể thức loại bốc thăm chia cặp đối đầu loại trực tiếp.
Giai đoạn chiến tranh thế giới thứ 2 khiến World Cup theo lịch trình vào các năm 1942 và 1946 đã không thể tổ chức. Mãi tới năm 1950, giải đấu lớn nhất hành tinh mới bắt đầu trở lại và duy trì đều đặn 4 năm một lần cho đến thời điểm hiện tại.
Số lượng 16 đội bóng tham dự được duy trì từ kỳ World Cup 1934 tới 1978, trải qua 9 lần tổ chức, chứng kiến 6 đội bóng lên ngôi vô địch (Italia 2 lần, Uruguay, Brazil 3 lần, Anh, Tây Đức 2 lần, Argentina).
Nâng tầm giải đấu
Espana 82 (World Cup 1982 tổ chức tại Tây Ban Nha) là lần đầu tiên FIFA quyết định nâng số đội bóng tham dự lên 24, cũng là lần đầu tiên một quốc gia tại bán đảo Iberia có vinh dự được đăng cai giải đấu.
Quyết định nâng số quốc gia tham dự của FIFA nhằm trao thêm cơ hội cho các đội tuyển, tăng sức cạnh tranh cũng như tiếp tục nâng tầm giải đấu thêm một bậc nữa. Điều này nhận được ủng hộ của đại đa số các quốc gia trên toàn thế giới.
World Cup 1982 nâng lên 24 đội, tạo cơ hội cho những đội bóng không được đánh giá cao như Thụy Điển (áo xanh) có cơ hội tham dự
Tổng cộng có 105 đội bóng tham dự vòng loại và được chia theo 5 châu lục để chọn ra 22 đội vào vòng chung kết cùng với nước chủ nhà Tây Ban Nha và đội đương kim vô địch thế giới.
Cải cách để phát triển
Tới năm 1998, sau đúng 20 năm và 4 kỳ World Cup, FIFA thêm một lần nữa đưa ra thay đổi khi nâng số đội tham dự từ 24 lên thành 32. Vòng loại được tổ chức trong khoảng thời gian 3 năm trước đó nhằm xác định các đội giành quyền vào chơi vòng chung kết cùng nước chủ nhà.
Tính đến thời điểm hiện tại, qua 20 lần tổ chức (tính đến năm 2014) đã có 8 quốc gia đứng lên bục đăng quang. Brazil là đội duy nhất tham dự đủ 20 vòng chung kết và đang giữ kỷ lục 5 lần vô địch. Tiếp đó là Italia và Đức với 4 lần lên đỉnh. Argentina và đội vô địch giải đầu tiên Uruguay, cùng có 2 danh hiệu. Các nhà vô địch khác là Anh, Pháp, Tây Ban Nha, mỗi đội có 1 danh hiệu.
Lần thứ 4 thay đổi
Trong cuộc họp giữa các thành viên FIFA mới đây tại Zurich, hội đồng FIFA vừa thông qua đề án nâng số đội tham dự vòng chung kết World Cup từ 32 đội lên 48 đội của chủ tịch FIFA Gianni Infantino. Dự án này sẽ có hiệu lực từ World Cup 2026.
Chủ tịch FIFA Infantino đã giữ đúng lời hứa mở rộng World Cup khi tranh cử
Được biết, với 48 đội, VCK World Cup sẽ được chia làm 16 bảng, mỗi bảng 3 đội thi đấu vòng tròn 1 lượt. 2 đội đầu bảng sẽ giành vé vào vòng 1/16, vòng đấu loại trực tiếp đầu tiên.
Như vậy, số trận của World Cup cũng sẽ tăng từ 64 trận lên 80 trận. Tuy vậy, FIFA dự kiến ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh này vẫn chỉ kéo dài trong vòng 32 ngày.
Việc tăng số đội tham dự World Cup lên thành 48 đồng nghĩa với việc sẽ có thêm 16 suất tham dự World Cup nữa, và việc phân bổ 16 suất này sao cho hợp lí đã được FIFA bàn bạc rất kĩ lưỡng. Một trong những ý tưởng nhận được khá nhiều sự đồng tình đó là:
Với cách phân bổ mới này, các đội bóng ở châu Á và châu Phi sẽ được hưởng lợi nhiều nhất, khi cơ hội tham dự World Cup của họ sẽ tăng lên đáng kể. Đây cũng là điều dễ hiểu, bởi thời điểm tranh cử chức Chủ tịch FIFA, ông Gianni Infantino từng hứa sẽ mở rộng World Cup và trao cơ hội cho các quốc gia ngoài châu Âu. |
