Thời điểm Klopp thay thế Brendan Rodgers dẫn dắt Liverpool vào tháng 10/2015, “Lữ đoàn đỏ” chìm sâu trong khủng hoảng. The Kop đứng thứ 10 trên bảng xếp hạng, lượng khán giả trung bình đến sân Anfield thấp hơn cả Sunderland và trong đội hình chỉ là những cái tên “làng nhàng” như Steven Caulker, Joe Allen và Lazar Markovic...
Bên cạnh Man Utd, Arsenal, Chelsea hay Man City đều lên ngôi, nhưng riêng Liverpool thì không. Liverpool cũng chinh phục mọi đấu trường tham dự, từ UEFA Cup, FA Cup, League Cup đến cả Champions League, nhưng riêng Premier League thì không.
Đội bóng này như thể bị nguyền rủa, dù nỗ lực cách mấy cũng chẳng thể trở lại đỉnh cao nhất của bóng đá xứ sở sương mù. Cú sẩy chân nghiệt ngã của Steven Gerrard chính là biểu tượng.
Trong mùa giải đầu tiên Klopp làm HLV trưởng, Liverpool cũng chỉ kết thúc ở vị trí thứ 8. Kết quả phản ánh thực lực của The Kop yếu kém như thế nào. Từ xuất phát điểm như thế, vị chiến lược gia người Đức đã đưa Liverpool vĩ đại trở lại thêm lần nữa bằng mọi danh hiệu cao quý.
Thầy trò Klopp không chỉ vô địch Champions League mà còn đăng quang Premier League, hóa giải lời nguyền suốt 3 thập niên. Và cần nhấn mạnh thêm, chiến quả “Lữ đoàn đỏ” đạt được càng đáng ghi nhận vì sự ganh đua từ Man City do Pep Guardiola dẫn dắt, đội bóng có thể xếp vào hàng vĩ đại bậc nhất lịch sử bóng đá.
Klopp là nhà cầm quân đã mang loại hình bóng đá heavy-metal, hay có thể gọi là mô thức bóng đá bão tố, từ Dortmund đến Premier League và sau đó nhào nặn để ngày càng biến hóa, tối tân và lợi hại.
Ông cũng là nhà cầm quân có biệt tài mài dũa những viên ngọc thô trở thành ngôi sao sáng của bóng đá thế giới. Alisson, Virgil van Dijk, Mohamed Salah, Trent Alexander-Arnold, Sadio Mane, Andrew Robertson là những cầu thủ giỏi, nhưng phải nhờ sự dẫn dắt của ông thầy người Đức, họ mới trở thành cầu thủ đẳng cấp thế giới và gần như xuất sắc nhất ở vị trí của mình.
Nếu như Guardiola hiện thân cho triết lý kiểm soát thì Klopp là biểu trưng của gegen-presssing. Ngược dòng thời gian trở về thập niên 2010, tiqui-taca thống trị bóng đá thế giới không chỉ bởi sự ưu việt về mặt con người mà còn đặt ra bài toán khó cho mọi vị chiến lược gia về mặt đấu pháp.
Bằng những pha chuyền bóng ma thuật và ma mị suốt trận đấu, Barcelona hay đội tuyển Tây Ban Nha kiểm soát hoàn toàn cục diện trên sân. Các đối thủ càng lùi sâu đội hình phòng ngự, các đội bóng phong cách tiqui-taca càng thuận lợi để đạt được mục tiêu cầm bóng thao túng cuộc chơi.
Gegen-pressing không cho tiqui-taca thực hiện mục đích đó. Chiến thuật chủ đạo của gegen-pressing là tổ chức vây ráp, gây áp lực cường độ cao ngay sau khi mất bóng. “Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới luôn chịu áp lực sau khi mất bóng”, Klopp chia sẻ về quan điểm chiến thuật cá nhân.
Nói với các học trò ở Liverpool, vị chiến lược gia người Đức cũng nhấn mạnh: “Thời điểm thích hợp nhất để giành lại quả bóng là ngay sau khi vừa để mất bóng”. Lý do được đưa ra là thời điểm này cầu thủ đối phương đang mất sức sau nỗ lực thu hồi bóng và không còn tập trung vào khâu phòng ngự vì đã có bóng trong chân.
Trong những năm tháng đầu tiên dẫn dắt Liverpool, Klopp thường xuyên tạm dừng buổi tập và nhắc nhở học trò về chính xác những gì ông muốn thấy trên sân. Ông hiểu rằng gegen-pressing như con dao hai lưỡi.
Do đó, cần phải thu hẹp không gian càng nhanh càng tốt. Nếu 3 hay 4 cầu thủ tổ chức săn lùng đối phương thì tuyến phòng thủ phía sau bị mỏng đi và để lộ nhiều sơ hở.
Để tăng tính hiệu quả cho chiến thuật này, trước mỗi trận đấu, Klopp đều tiến hành xác định “mục tiêu pressing”, thường là những tiền vệ hoặc hậu vệ không có khả năng cầm bóng tốt bên phía đối phương.
Ý tưởng này là đảm bảo quả bóng được đưa đến chân “mục tiêu” thay vì đến chân những cầu thủ có khả năng “chia bài” tốt. Khi bóng đến chân “mục tiêu”, cuộc đi săn bắt đầu!
Và để cụ thể hóa ý tưởng trên sân tập, Klopp luôn chia sân tập thành ba phần và đặt các ma-nơ-canh khác nhau. Mỗi ma-nơ-canh lại biểu thị sức gây áp lực khác nhau, gồm ba mức là cao, trung bình và thấp. “Thứ bóng đá của Barcelona êm ái như một dàn nhạc hòa tấu nhưng tôi thì thích sự cuồng bạo của Rock Metal”, Klopp đặc tả.
Chiến thuật của Pep Guardiola và Jurgen Klopp có thể ví như nước với lửa, song không đồng nghĩa hai nhà cầm quân xuất sắc bậc nhất thế giới hiện nay không ngừng học hỏi, thậm chí sao chép lẫn nhau.
Man City ngày càng lợi hại trong khâu tổ chức gây áp lực (pressing), trong khi Liverpool của Klopp kiểm soát tốt hơn, biết cách áp đảo hơn, phối hợp cầu kỳ hơn, ít hỗn loạn hơn, ít phụ thuộc vào phản công hơn và ít bị tác động bởi cảm xúc.
Klopp mượn một chút từ Guardiola. Guardiola mượn một chút từ Pep. Cuộc đấu trí và ganh đua giữa họ kéo dài suốt 8 năm, tạo nên nhiều trận bóng kinh điển bậc nhất lịch sử sân cỏ Anh quốc.
"Những trận gặp Liverpool gần như là cơn ác mộng. Tất nhiên chúng ta sẽ nhớ Klopp. Tôi cũng bị sốc như mọi người. Tôi nghe tin đó mà cảm thấy như một phần Man City sẽ mất đi thứ gì đó", Pep ngậm ngùi tiếc nhớ kỳ phùng địch thủ.
Trước đó, vị chiến lược gia người Tây Ban Nha cũng đã dành cho Klopp những lời tán tụng trang trọng nhất: "Trong thời gian ở đây (Anh quốc), điều tôi nhớ mãi là sự kình địch với Liverpool, chắc chắn như vậy.
Chúng tôi đã nâng tiêu chuẩn (của một nhà vô địch) lên cao. Chúng tôi đạt 100 điểm, trước đó chỉ khoảng 80 điểm đến 91 điểm là có thể đăng quang rồi. Sau khi chúng tôi giành 100 điểm là 98 điểm. Liverpool là 97 điểm và sau đó là 99 điểm. Vì thế, các đội biết rằng phải giành 90-100 điểm mới mong vô địch.
Chúng tôi đã cùng đạt đến đẳng cấp ấy và chúng tôi thúc đẩy nhau. Alex Ferguson và Arsene Wenger cũng từng như vậy rất nhiều năm, người 26 năm, người 22 năm. Chúng tôi thì có ít thời gian hơn".
Sự thích thú, tôn trọng của Guardiola dành cho Klopp và Liverpool còn nằm ở chỗ các cuộc thư hùng với Man City chỉ xoay quanh vấn đề chiến thuật hơn là trò tâm lý chiến. "Từ khi còn ở Đức, tôi đã nói rằng với cách đội bóng của ông ấy thi đấu và cách ông ấy ứng xử, tôi nghĩ Jurgen làm cho thế giới bóng đá trở nên đẹp đẽ.
Vì thế, tôi thích xem Liverpool. Đó là thử thách vô cùng, vô cùng lớn và tôi thích đương đầu những đối thủ khó chơi nhất để cố giành chiến thắng. Về mặt cá nhân, và tôi không thay mặt Jurgen, tôi thích sự im lặng và làm việc thay vì cãi vã trên mặt báo".
Trong kỷ nguyên thiếu những HLV trưởng được kính ngưỡng, Klopp trở thành hình mẫu hiếm hoi. Vị chiến lược gia vừa tuyên bố chia tay Liverpool vào cuối mùa giải này để lại cho các đồng nghiệp nhiều bài học về làm việc và quản lý.
Đầu tiên, ông biến mình trở thành biểu tượng nơi đội bóng ông dẫn dắt.
Klopp luôn tự giới thiệu bản thân không chỉ là huấn luyện viên mà còn là người hâm mộ của Liverpool. Gia nhập đội bóng như một người ngoại đạo, nhà cầm quân người Đức luôn thể hiện nỗ lực để thẩm thấu văn hóa và ý nghĩa của đội bóng giàu truyền thống bậc nhất xứ sở sương mù.
Trong những cái ôm thắm thiết, những pha chạy dọc biên ăn mừng đầy cảm xúc, những cú đấm mãnh liệt vào không trung, hay nụ cười tươi rói trên môi biểu đạt cá tính vốn có của cổ động viên Liverpool.
Khi Liverpool vô địch bóng đá Anh sau 30 năm chờ đợi vào năm 2020, Klopp chia sẻ: "Tôi chưa bao giờ nghĩ cảm giác lại như thế này. Tôi không biết!", và khóc. Ông nói với người hâm mộ: “Thật vui khi làm được điều này cho các bạn”.
Có lẽ ông không giả vờ. Chẳng ai giả vờ suốt gần một thập niên. Vị chiến lược gia người Đức hiểu rõ điểm quan trọng nhất của bóng đá chuyên nghiệp và cảm xúc được cộng đồng chia sẻ.
Thứ hai, ông đối xử với các học trò và thuộc cấp một cách nhân tính thay vì xem họ là công cụ để đạt được thành công cá nhân. Khi một thuộc cấp không biết Andy Robertson sắp lên chức bố lần đầu tiên, Klopp đã trách móc:“”Tại sao anh lại không biết điều này? Đó là chuyện hệ trọng nhất trong cuộc sống của cậu ấy vào lúc này!".
Klopp luôn muốn biết mọi thứ về các học trò. Họ là ai? Họ tin vào điều gì? Họ đạt được thành tích này như thế nào? Động lực thúc đẩy họ là gì? Điều gì đang chờ đợi họ phía trước? Và thông điệp nhà cầm quân này phát đi là: "Tôi không giả vờ quan tâm. Tôi quan tâm điều đó thật sự".
Klopp thường được ca ngợi về khả năng truyền cảm hứng, nhưng thực tế ít cầu thủ đẳng cấp cao cần tạo cho họ động lực. Nghệ thuật quản lý con người của nhà cầm quân người Đức cầu kỳ hơn thế. Sự hiểu biết về mọi người giúp ông tìm ra những ngôn từ phù hợp, rõ ràng, đơn giản và không sáo rỗng bằng tiếng Anh, không phải tiếng mẹ đẻ.
Năm 2019, sau thất bại 0-3 ở trận bán kết lượt đi Champions League với Barcelona, Klopp tươi cười bước vào phòng thay đồ buồn thiu của Liverpool và hét lớn: "Nào các chàng trai!
Chúng ta không phải đội bóng mạnh nhất thế giới. Bây giờ các anh đã hiểu được điều đó. Có lẽ là như vậy. Nhưng không ai quan tâm. Chúng ta vẫn có thể đánh bại đội bóng mạnh nhất thế giới. Làm lại thôi nào".
Trước trận lượt về tại Anfield, Klopp nhắn nhủ với các học trò: "Hãy nỗ lực hết sức. Chỉ cần cố gắng. Nếu chúng ta làm được thì thật tuyệt vời. Nếu không, hãy thua theo cách đẹp nhất".
Klopp luôn động viên các học trò đồng thời giảm áp lực cho họ bằng cách cho phép thất bại. Kết quả là Liverpool có màn lội ngược dòng ngoạn mục nhất triều đại của vị chiến lược gia người Đức. The Kop không chỉ đánh bại Barca với tỷ số 4-0 mà còn bước lên ngôi vô địch Champions League.
Nếu may mắn hơn, kỷ nguyên Klopp có thể đạt được nhiều thành tích đồ sộ. Nhưng ngay cả trong những thời khắc khó khăn nhất, mọi bộ phận cấu thành CLB, từ chủ sở hữu, ban lãnh đạo, cầu thủ, nhân viên, người hâm mộ đều một lòng, một dạ ủng hộ Klopp. Và khi Klopp đưa ra quyết định đầy bất ngờ và quyết đoán, ông cũng không để lại điều oán giận nào.
Một bài học khác về khả năng lãnh đạo của Klopp: Uy quyền. HLV ngày nay không chỉ là người quản lý mà còn là người giám sát một tập thể nhiều cá tính. Klopp đưa ra định hướng về chiến thuật cường độ cao: "Không thể là bóng đá thanh thản, phải là bóng đá chiến đấu.
Đó là điều tôi thích. Trời mưa, sân trơn, mặt ai cũng lấm lem bùn đất và khi trở về nhà, các cầu thủ không thể chơi bóng trong 4 tuần tới".
Klopp giao các công việc chi tiết cho chuyên gia. Trong nhiều năm, ông giao phần lớn việc huấn luyện và xây dựng chiến thuật thi đấu cho trợ lý Zeljko Buvac, người ông ca ngợi là “bộ não” của ban huấn luyện.
Vị chiến lược gia người Đức là mẫu lãnh đạo dám làm, dám chịu và biết đồng cảm. Năm 2017, khi Liverpool cần tiền đạo, các nhà phân tích dữ liệu đã tư vấn chiêu mộ Mohamed Salah, trong khi Klopp ưa thích tiền đạo đồng hương Julian Brandt.
Phải mất nhiều thời gian nhưng cuối cùng Klopp bị thuyết phục chiêu mộ Salah. Phần còn lại là lịch sử. Nhà cầm quân người Đức sau đó đã xin lỗi các chuyên gia phân tích vì sai lầm của bản thân.
Trong một nghề dễ bị đẩy thành kẻ tự cao tự đại và đôi khi bị đẩy vào tình thế sân si, Klopp luôn tự biết mình đang ở đâu. Còn nhớ khi đại dịch Covid-19 lan rộng, khi được hỏi về quan điểm cá nhân về đại họa này, Klopp lập tức phản bác rằng ông không có kiến thức gì về chính trị hay virus corona để phát biểu.
Bài học lãnh đạo cuối cùng của Klopp: Ra đi đúng thời điểm và luôn giữ phẩm giá. Ông lý giải cho quyết định chia tay: "Tôi đến đây như một người bình thường. Bây giờ tôi vẫn là một người bình thường, chỉ là tôi không sống một cuộc đời bình thường trong thời gian dài. Và tôi không muốn chờ đến lúc quá già để có cuộc sống bình thường. Ít nhất tôi phải thử".
Klopp thừa nhận cũng có thể tính sai, bằng phép ẩn dụ được trau chuốt kỹ: “Tôi là chiếc xe thể thao đích thực, không nhất thiết phải tốt nhất, nhưng khá tốt, vẫn có thể chạy 160, 170, 180 dặm mỗi giờ, nhưng chỉ mình tôi thấy kim xăng đang ở đâu”. Đó là thông điệp gửi tới mọi nhà lãnh đạo đang thất bại nhưng vẫn cố bấu víu lấy quyền lực.
