Thống kê của Globocan 2020 cho thấy, tỷ lệ mắc mới ung thư gan tại Việt Nam là 26.418 người mỗi năm. Ung thư gan có số ca tử vong dẫn đầu. Có tới 77% người bệnh ung thư gan là nam giới, bệnh có thể ở gặp bất cứ lứa tuổi nào.
Viêm gan do virus B, C là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh xơ gan và ung thư gan.
Từ những chủ quan của người bệnh...
Vừa qua, Khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh mới tiếp nhận bệnh nhân T.T.H (50 tuổi, Phú Yên), nhập viện với tình trạng đau bụng, thường xuyên mệt mỏi, ăn uống kém, đau tức hạ sườn phải.
ThS.BSCKI Lê Thành Trung cho biết, qua khai thác tiền sử bệnh nhân đã mắc viêm gan B hơn 7 năm, vẫn uống thuốc thường xuyên và thăm khám viêm gan B định kỳ. Tuy nhiên do 3 năm dịch bệnh nên người bệnh không thể đến thăm khám trực tiếp tại bệnh viện, gần đây có các triệu chứng bất thường mới quay trở lại tái khám.
Sau khi thăm khám và khai thác tiền sử bệnh lý , bệnh nhân được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng, trên MRI cho thấy khối u lớn ở gan trái với kích thước 9x6cm, theo dõi ung thư gan. Kết quả khám lâm sàng và cận lâm sàng kết luận người bệnh mắc ung thư gan giai đoạn muộn trên nền gan xơ do viêm gan virus B mạn tính. Với trường hợp này, phương pháp phẫu thuật cắt bỏ u gan là tối ưu.
Sau phẫu thuật, người bệnh được hướng dẫn tái khám định kỳ 3 tháng/lần trong năm đầu tiên, từ năm thứ 2 người bệnh tái khám định kỳ 6 tháng/lần nhằm kiểm tra tình trạng sức khỏe của người bệnh và theo dõi khả năng tái phát ung thư.
Viêm gan B nếu không điều trị nguy hiểm thế nào?
Phần lớn viêm gan virus B mạn tính là không có biểu hiện triệu chứng, mà khi có biểu hiện là đã bị xơ gan hoặc ung thư gan. Vì vậy việc nhận ra hiểm họa từ viêm gan virus B đối với cộng đồng là rất cần thiết. Ngay cả những người có nhiễm virus viêm gan B mà khi theo dõi sạch virus tự nhiên vẫn có nguy cơ ung thư gan với tỉ lệ là 0,55% mỗi năm.
Sau khi nhiễm virus viêm gan B phần lớn người bệnh không có biểu hiện của bệnh chỉ có một số ít người có biểu hiện viêm gan virus B cấp tính đó là: mệt mỏi, chán ăn, sợ mùi thức ăn. Đặc biệt là thức ăn có nhiều chất béo và nhiều chất đạm (trứng, thịt, cá), đau mỏi toàn thân, đi tiểu nước tiểu sẫm màu như nước trà đặc hoặc nước vối, tiếp sau đó da và củng mạc mắt vàng tăng dần.
Có 2 loại viêm gan B đó là:
- Viêm gan B cấp tính. Viêm gan B cấp tính là giai đoạn đầu của bệnh viêm gan virus B đa phần có thể phát sinh trong vòng 6 tháng đầu tiên. Thời điểm này thường không xuất hiện các triệu chứng hoặc nếu có nhưng không rõ rệt như: Biếng ăn, mệt mỏi do suy giảm chức năng gan, sốt, nôn mửa, cảm cúm hoặc đau nhức ở gan, nhức khớp.
Người bị nhiễm virus viêm gan B cấp tính có phát triển thành mạn tính hay không còn phụ thuộc nhiều vào độ tuổi của người mắc bệnh.
- Viêm gan B mạn tính, ít có biểu hiện các triệu chứng, mặc dù bệnh vẫn tiến triển âm thầm dẫn tới xơ gan và ung thư gan. Bệnh nhân có từng đợt mệt mỏi, nước tiểu sẫm màu, đau vùng gan, có thể có vàng da, khi đi khám bệnh thường được phát hiện có gan to chắc.
Do những triệu chứng của viêm gan B mạn tính rất mờ nhạt và khó phát hiện, thường khi phát hiện ra đã ở giai đoạn muộn, bỏ lỡ mất cơ hội điều trị.
Các biến chứng thường gặp của viêm gan B là: Xơ gan; ung thư gan; viêm gan. Viêm gan siêu vi B là một trong những nguyên nhân của tình trạng suy gan cấp tính, tức là các tế bào gan bị tổn thương một cách ồ ạt và làm tăng đáng kể nguy cơ tử vong.
Cách hạn chế tiến triển bệnh viêm gan
BS. Trung cho biết thêm, cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm gan B là tiêm phòng. Bên cạnh đó, cần hạn chế các cách có thể làm lây truyền virus viêm gan B.
Bệnh nhân viêm gan B nên xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh để bệnh tình tiến triển tốt và ngăn ngừa các biến chứng.
- Nên có chế độ ăn đủ chất, bổ sung thực phẩm giàu đạm tốt, ăn ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây và nên chọn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa.
- Tránh các thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ, thực phẩm nhiều cholesterol như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng, tôm....
- Không ăn thức ăn quá nhiều đường, quá mặn, quá cay hoặc chưa được nấu chín.
- Tuyệt đối kiêng rượu bia, chất kích thích.
- Không dùng chung kim tiêm hoặc các dụng cụ khác có thể đã tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân.
- Quan hệ tình dục an toàn, thủy chung.
Tầm soát ung thư gan là biện pháp hiệu quả giúp phát hiện sớm, kịp thời và đưa ra lựa chọn phương hướng và phác đồ điều trị phù hợp, tăng khả năng điều trị bệnh tận gốc. Đặc biệt là những trường hợp bị viêm gan mạn hoặc xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào. Nếu có dấu hiệu, đau tức bụng vùng hạ sườn phải, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi... nên đến cơ sở y tế ngay để được tư vấn và thăm khám kịp thời.
