Những năm gần đây, nhiều tuyến cao tốc được hoàn thành, đưa vào khai thác, góp phần giải quyết ùn tắc tại các đô thị lớn, tạo không gian phát triển mới, động lực, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Tuy vậy, chỉ trong thời gian ngắn vừa qua, trên một số tuyến cao tốc đã xảy ra những vụ tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
Do phải di chuyển với tốc độ cao, từ 60 km/h – 120 km/h nên sẽ rất nguy hiểm nếu như tài xế thiếu kinh nghiệm, không tuân thủ các quy tắc an toàn khi lái xe trên cao tốc.
Vậy nên, để phòng tránh TNGT, đảm bảo hành trình thông suốt, an toàn, tài xế cần kiểm tra phương tiện, lộ trình trước khi lưu thông vào đường cao tốc. Quá trình di chuyển phải chấp hành nghiêm các quy định, quy tắc ATGT.
Ra vào cao tốc đúng quy định
Tài xế khi điều khiển phương tiện di chuyển vào các tuyến cao tốc phải có tín hiệu xi-nhan báo hiệu và phải nhường đường cho xe đang chạy trên đường. Khi thấy an toàn mới cho xe nhập vào dòng xe ở làn đường sát mép ngoài, trường hợp có làn đường tăng tốc, phải cho xe chạy trên làn đường đó trước khi vào làn đường của đường cao tốc.
Để di chuyển ra khỏi đường cao tốc, tài xế phải thực hiện chuyển dần sang làn đường phía bên phải, nếu có làn đường giảm tốc, cần cho xe chạy trên làn đường đó trước khi rời khỏi đường cao tốc.
Đảm bảo đúng tốc độ
Trong quá trình di chuyển trên các tuyến cao tốc, sẽ có các biển báo quy định tốc độ tối thiểu và tốc độ tối đa cho các phương tiện và tài xế luôn tuân thủ tốc độ cho phép để đảm bảo an toàn.
Tài xế không được cho xe chạy quá tốc độ tối đa và dưới tốc độ tối thiểu ghi trên biển báo hiệu, sơn kẻ trên mặt đường.
Tuân thủ khoảng cách
Giữ khoảng cách an toàn là yêu cầu bắt buộc khi lưu thông trên đường bộ. Theo quy định, khoảng cách an toàn tối thiểu giữa hai xe khi tham gia giao thông ở tốc độ 60 km/h là 35m, tốc độ trên 60 km/h đến 80 km/h là 55m, trên 80 km/h đến 100 km/h là 70m và trên 100 km/h đến 120 km/h, phải giữ khoảng cách tối thiểu 100m.
Trường hợp lái xe trong điều kiện trời mưa, có sương mù, mặt đường trơn trượt, đường có địa hình quanh co, đèo dốc, tầm nhìn hạn chế, tài xế nên giữ khoảng cách với phương tiện đi trước lớn hơn mức tối thiểu.
Ngoài ra, những lái xe có kinh nghiệm có thể áp dụng quy tắc “3 giây” để tự đo khoảng cách giữa xe mình với xe phía trước. Ví dụ như một phương tiện đang di chuyển với tốc độ 90km/h, tức là mỗi giây đi được 25m. Trong 3 giây, chiếc xe đó di chuyển được 75m. Đây là khoảng cách đủ an toàn để tài xế kịp xử lý, phanh và tránh va chạm xảy ra.
Nếu không giữ khoảng cách, chạy bám đuôi xe phía trước, khi phương tiện này bất ngờ phanh hoặc chuyển làn, rất dễ xảy ra va chạm.
Đi xe trên làn phù hợp
Trên các tuyến cao tốc hiện nay ở nước ta, thường sẽ có khoảng 2-3 làn đường dành cho xe chạy. Nguyên tắc là xe chạy ở làn bên trái luôn có tốc độ cao hơn xe ở làn bên phải, vậy nên, tài xế cần lựa chọn làn di chuyển phù hợp với tốc độ phương tiện đang điều khiển.
Trước khi chuyển làn cần phải bật xi-nhan cảnh báo và cần quan sát thông qua gương chiếu hậu. Khi đảm bảo an toàn mới cho xe chuyển làn. Việc chuyển làn đột ngột là hành động rất nguy hiểm, dễ dẫn tới va quệt, tai nạn giao thông, mà các tài xế cần tránh.
An toàn khi vượt xe
Vượt xe thiếu an toàn là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới các vụ TNGT trên cao tốc. Theo các chuyên gia, khi lưu thông trên cao tốc, tài xế nên hạn chế việc vượt xe, nhất là khi không đảm bảo tốc độ và khoảng cách.
Khi vượt xe, tài xế phải chú ý quan sát, đủ điều kiện an toàn (đường thông thoáng, giữ khoảng cách đủ an toàn với các xe, bật tín hiệu xi-nhan) mới tăng tốc vượt và phải vượt dứt khoát. Vượt xong phải đảm bảo tốc độ để giữ khoảng cách với xe phía sau.
Hạn chế dừng đỗ xe trên cao tốc
Trừ trường hợp gặp phải hỏng hóc hoặc gặp sự cố bất khả kháng, còn lại tài xế không được cho ô tô dừng đỗ trên đường cao tốc. Khi bắt buộc phải dừng xe, tài xế cần đưa xe vào làn dừng khẩn cấp sát lề bên phải và cần phải đặt vật cảnh báo phản quang để thông báo cho các tài xế phía sau biết với khoảng cách tối thiểu là 100m.
Cùng với việc thiếu an toàn, dễ dẫn tới TNGT, người điều khiển ô tô dừng, đỗ xe không đúng nơi quy định trên đường cao tốc, không có báo hiệu để người lái xe khác biết khi buộc phải dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định, bị xử phạt từ 10 - 12 triệu đồng, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 2 - 4 tháng.
Tài xế cũng không được phép lưu thông vào làn dừng khẩn cấp, bởi điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ từ những phương tiện đang dừng ở đây hoặc chướng ngại vật xuất hiện bất ngờ.