Giám sát xã hội là quá trình thúc đẩy trách nhiệm giải trình của chính quyền các cấp và các đơn vị cung cấp dịch vụ công thông qua việc người dân và những người dịch vụ được tiếp cận thông tin và phản hồi thường xuyên về chương trình/dịch vụ đó.
Dù bao gồm nhiều hình thức và công cụ khác nhau, giám sát xã hội tập trung vào đối thoại giữa người dân và chính quyền. Thông qua đối thoại, người dân, đặc biệt là người yếu thế nêu ra được những vướng mắc và đề xuất các giải pháp; qua đó chính quyền có thể hiểu được nguyện vọng người dân, giải trình những khó khăn và cam kết cải thiện chính sách hoặc dịch vụ.
Giám đốc Trung tâm Phát triển cộng đồng Lê Văn Định: “Muốn thực hiện được giám sát xã hội bằng việc đưa các công cụ vào và theo quy trình như Trung tâm Phát triển cộng đồng đã triển khai ở Vũ Quang trong thời gian qua đòi hỏi phải có nguồn lực”
Thời gian qua, hoạt động giám sát ngày càng được đổi mới. Đặc biệt, với sự ra đời của Quyết định số 217, 218-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị (khóa XI), lần đầu tiên hệ thống MTTQQ được thành lập đoàn giám sát độc lập.
Hoạt động giám sát đầu tư cộng đồng đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Hiện toàn tỉnh đã thành lập 262 ban giám sát đầu tư của cộng đồng (trong đó có 181 ban thanh tra nhân dân đồng thời là ban giám sát đầu tư cộng đồng). Trong 10 năm qua (2006 - 2016), ban giám sát đầu tư cộng đồng đã giám sát 16.520 công trình; phát hiện và đề nghị điều chỉnh 1.800 công trình chưa đảm bảo chất lượng. Năm 2015, thanh tra, giám sát 1.527 công trình, trong đó đã kiến nghị bổ sung, điều chỉnh một số nội dung, hạng mục ở 177 công trình.
Phó Chủ tịch Thường trực UBMTTQ tỉnh Bùi Nhân Sâm: Để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát đầu tư của cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng ủy xã, chi bộ thôn; chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, giám sát của HĐND, MTTQ cấp xã với hoạt động giám sát cộng đồng tại thôn; phát huy sự tham gia của người dân, tạo sự thống nhất, đồng thuận của cộng đồng dân cư trong hoạt động giám sát đầu tư cộng đồng
Hội thảo được nghe chia sẻ của Trung tâm Phát triển cộng đồng Hà Tĩnh về các hoạt động giám sát tại huyện Vũ Quang từ năm 2012 - 2017; nghe trình bày về định hướng giám sát xã hội của AFAP Việt Nam và các hoạt động trong năm 2017 tại địa phương; thảo luận kế hoạch hoạt động giám sát xã hội trong thời gian tới; hướng dẫn một số nội dung thực hiện các hoạt động giám sát…
