Roger Federer tròn 40 tuổi hôm 8/8 và đang đứng thứ chín bảng điểm ATP. Anh là tay vợt thứ hai trong lịch sử có vị trí trong top 10 ở tuổi này. Trước Federer, huyền thoại tám lần vô địch Grand Slam, Ken Rosewall nằm trong top 10 thế giới vào tháng 8/1976 khi 41 tuổi.
Federer chơi 13 trận trong năm 2021 và thắng 9, không vào bán kết giải nào. Ảnh: ATP
Bảng điểm WTA thì chưa có ai trụ lại top 10 ở tuổi 40. Serena Williams có thể là người đầu tiên làm được điều đó khi đón sinh nhật 40 vào tháng Chín tới. Nhưng, tay vợt Mỹ đang đứng thứ 20 và cần nhiều kết quả tốt để trở lại top 10 vào cuối năm.
Federer và Serena đang giữ kỷ lục là những tay vợt già nhất từng nắm vị trí số một ATP và WTA. Federer làm được điều này năm 36 tuổi, còn Serena là 35 tuổi. Chưa tay vợt 40 tuổi nào, cả nam và nữ, thắng Grand Slam trong kỷ nguyên Mở - bắt đầu từ 1968. Tay vợt nam già nhất từng đăng quang là Rosewall ở Australia Mở rộng 1972, khi 37 tuổi. Serena chính là tay vợt nữ già nhất vô địch Grand Slam, tại Australia Mở rộng 2017, khi 35 tuổi.
Kỷ nguyên Mở thậm chí chưa chứng kiến tay vợt 40 tuổi nào vào chung kết Grand Slam. Rosewall từng góp mặt ở chung kết Mỹ Mở rộng 1974 khi 39 tuổi, còn Serena vào chung kết Mỹ Mở rộng 2019 khi 37 tuổi.
Đoạt Grand Slam và chiếm vị trí số một thế giới được xem là đỉnh cao của quần vợt. Nhưng làm được một trong hai điều kể trên ở tuổi 40 là thách thức khổng lồ. Ngay cả việc đoạt các danh hiệu nhỏ ở tuổi này cũng rất khó. Pancho Gonzales từng vô địch ATP ở tuổi 44 và vào chung kết ở tuổi 48 trong thập niên 1970. Ông là người già nhất đạt thành tích này trong kỷ nguyên Mở. Sau thời Gonzales, không ai tái lập điều đó.
Lần gần nhất Federer vô địch là tại giải Basel 2019. Ảnh: ATP
Federer thuộc nhóm 11 tay vợt trên 35 tuổi đang đứng trong top 100 ATP. Số này có Rafael Nadal , người vừa sinh nhật tuổi 35 vào tháng 6/2021. Tay vợt Tây Ban Nha đã đoạt hai danh hiệu năm nay và vẫn cạnh tranh vô địch ở Grand Slam. Đối thủ của Federer, vì thế, không chỉ là những tài năng trẻ mà còn là những đồng nghiệp cùng thời.
“Nghe này, tôi vẫn yêu quần vợt và đang tận hưởng nó”, Federer nói khi dự Wimbledon hồi tháng 7/2021. “Mục tiêu của tôi không phải là thi đấu tới năm 40 tuổi hoặc hơn. Đó chỉ là những con số. Tôi sẽ chơi tới khi vẫn còn niềm vui và thể lực. 10 năm trước, Pete Sampras hỏi tôi về kế hoạch giải nghệ. Khi đó, tôi vừa qua tuổi 30. Pete giải nghệ ở tuổi 31 nên anh ấy hỏi như vậy là bình thường. Với sự nghiệp mà chúng tôi có, thật khó để thúc đẩy bản thân thêm nhiều năm. Chúng tôi đã dành cả tuổi trẻ chinh chiến, phải hy sinh nhiều thứ. Tôi chưa từng nghĩ sẽ tiếp tục sau hai ca phẫu thuật gối. Nhưng giờ tôi vẫn ở đây để cạnh tranh”.
Federer đã trải qua nhiều lần điều chỉnh cách chơi để duy trì sự nghiệp. Năm 2017, anh hồi sinh với cú trái được thay đổi, sau nửa năm nghỉ thi đấu vì chấn thương. Huyền thoại Thụy Sĩ, nhờ thế, giành hai Grand Slam vào năm 2017, rồi một chức vô địch nữa tại Australia năm 2018. Anh cũng giành lại vị trí số một thế giới trong thời gian ngắn. Nhờ điều chỉnh lối chơi, Federer còn thay đổi tỷ số đối đầu với Nadal. Anh thắng kình địch Tây Ban Nha bảy trong tám lần gặp nhau gần nhất, từ 2015 đến 2019.
Sự nghiệp của Federer không thể kéo dài mãi như tình yêu mà các CĐV dành cho anh. Ảnh: Wimbledon
Nhưng ở tuổi 40, Federer không dễ cải thiện bản thân khi thể lực đã xuống. Chấn thương gối nghiêm trọng khiến “Tàu tốc hành” gặp khó khi di chuyển, thứ vốn là điểm mạnh trong lối chơi. Federer được xem là tay vợt có bộ chân hay bậc nhất lịch sử, cùng những chuyển động cơ thể chuẩn mực. Khi đôi chân không còn nghe lời bộ não, Federer, vì thế, hứng chịu những thất bại liên tiếp. Trong trận tứ kết Wimbledon, anh thua trắng Hubert Hurkacz ba set, gồm set cuối thua 0-6. Lần đầu trong sự nghiệp, Federer tỏ ra bất lực ở một trận tứ kết Grand Slam.
Pierre Paganini, HLV thể lực của Federer suốt 20 năm, lý giải: “Cơ bắp và thể lực của Roger đã giảm sút nhiều so với ba, bốn năm trước. Đầu gối là vấn đề nhức nhối của cậu ấy. Roger từng kiểm soát rất tốt cơ thể, bao gồm các chấn thương. Nhưng sau 1.500 trận, nhiều bộ phận buộc phải tái tạo. Điều này rất khó khi bạn ở tuổi 40, dù chúng tôi tin tuổi VĐV của Roger trẻ hơn tuổi đời”.
Federer đã rút khỏi loạt giải tiền Mỹ Mở rộng và chưa xác nhận dự Grand Slam cuối năm. Anh không thi đấu từ hôm 8/7, sau trận thua Hurkacz. Tay vợt Thụy Sĩ cũng không xuất hiện trên mạng xã hội từ 13/7, sau bài đăng thông báo rút khỏi Olympic Tokyo . Theo Eurosport , Federer đã trải qua kỳ nghỉ dài bên gia đình và chưa có dấu hiệu cho thấy sẽ tham dự Mỹ Mở rộng.
Federer có thể sẽ chờ tới Australia Mở rộng để tìm cơ hội cuối. Đó là nơi anh giành Grand Slam gần nhất. Nhưng, ở tuổi 40, cơ hội chiến thắng của Federer sẽ không nhiều như ba năm trước, và có lẽ cũng ít hơn Wimbledon 2020.
