Video: Trích đoạn bài hát “Đào công sự” do ông Nguyễn Văn Khánh (80 tuổi) - một người từng gặp gỡ Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên hát tặng đoàn tham quan khu di tích.
Cách đây 57 năm, vào tháng 6/1966, cơ quan tiền phương của Tổng cục Hậu cần được thành lập để tăng cường chỉ đạo tuyến nam Quân khu IV. Đồng chí Đồng Sỹ Nguyên được điều động về làm Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần kiêm Tư lệnh tiền phương - Tổng cục Hậu cần. Chỉ huy sở đóng tại xã Hương Đô, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Ngày 28/10/1968, Quân ủy Trung ương quyết định giải thể Đoàn 400, thành lập Bộ Tư lệnh 500 làm nhiệm vụ trung chuyển cho Đoàn 559. Sở chỉ huy của Bộ Tư lệnh 500 đóng tại xã Hương Đô. Năm 1971, Đoàn 500 giải thể, một số đơn vị sáp nhập vào Đoàn 559, phạm vi hoạt động của đoàn 559 từ nam sông Lam (Nghệ An) vào đến Lộc Ninh (tỉnh Bình Phước). Hai năm sau đó (1970), xã Hương Đô vẫn là hậu cứ của Bộ Tư lệnh Trường Sơn. Trong suốt thời gian chiến tranh, Nhân dân và chính quyền xã Hương Đô đã nhường nhà của mình cho bộ đội; luôn che chở, đùm bọc, giữ gìn bí mật cho các cơ quan đầu não của các đơn vị từng đóng ở đây. |
Chỉ huy sở các bộ tư lệnh đều đóng trong các nhà dân thuộc trung tâm thôn 7, xã Hương Đô. Căn nhà của bà Đinh Thị Khánh là nơi Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên ở và làm việc...
Ngôi nhà này có hào giao thông và hầm chữ A trú ẩn.
Hầm trú ẩn dưới nhà làm việc của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.
Bàn ghế làm việc...
... và chõng nghỉ của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên.
Hội trường Sở Chỉ huy nằm trong vườn ông Hoàng Văn Học rộng 75 m2. Nền hội trường dạng bán âm (sâu 2m) xung quang có đắp lũy chắn đạn.
Hệ thống hào xung quanh nhà hội trường.
Ghi nhận những đóng góp của quân và dân địa phương, năm 2000, xã Hương Đô đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Ngày 22/8/2005 Bộ Văn hóa – Thông tin quyết định công nhận Di tích Sở Chỉ huy tiền phương - Tổng cục Hậu cần, Sở Chỉ huy Bộ Tư lệnh 500 tại xã Hương Đô, huyện Hương Khê là Di tích cấp Quốc gia.
Ngày 9/12/2013, Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt cho Di tích lịch sử đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh. Di tích tại xã Hương Đô trở thành 1 trong 37 di tích thành phần của hệ thống di tích đường Trường Sơn.
Tháng 4/2019, khi Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên từ trần, chính quyền và Nhân dân xã Hương Đô đã lập bàn thờ tại khu di tích để tưởng nhớ đồng chí.
Một số kỷ vật của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên tại khu di tích.
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên, đông đảo Nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, học sinh ở Hà Tĩnh đã đến tham quan, tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp của đồng chí và truyền thống cách mạng quê hương...
Qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc và hiểu thêm về giá trị của độc lập, tự do và noi gương những người đi trước, hăng hái lao động, học tập, dựng xây đất nước, quê hương ngày càng giàu mạnh, phát triển.