Tính đến ngày 25/1/2020, thế giới đã ghi nhận 1.300 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp do nCoV, trong đó có 41 trường hợp tử vong.
Dưới đây là một số câu hỏi, những băn khoăn thắc mắc về nCoV đã được WHO tại Việt Nam cập nhật và cung cấp, đáng nói là trong có những việc mà bạn có thể thực hiện để tự bảo vệ mình và người thân.
Người bị nhiễm 2019-nCoV có nghiêm trọng không, các triệu chứng của bệnh là gì?
Thông tin hiện nay cho thấy nhiều trường hợp có biểu hiện nhẹ và như vậy rất có thể sẽ có nhiều ca bệnh bị bỏ sót vì mọi người lầm tưởng chỉ là cảm lạnh hay cúm mùa thông thường, tự khỏi và không đến khám tại cơ sở y tế.
Tuy nhiên, vi rút corona mới này cũng có thể gây bệnh nặng và dẫn đến tử vong. Báo cáo từ Trung Quốc cho thấy phần lớn những trường hợp tử vong đều có những bệnh mãn tính và có thể đã làm suy yếu hệ thống miễn dịch của họ. Song, vẫn còn rất nhiều điều chưa được biết về loại vi rút mới này và WHO đang theo dõi sát tình hình diễn biến dịch.
Tôi hiểu 2019-nCoV là một loại vi rút Corona. Tôi cảm thấy bối rối khi nghe những thông tin về vi rút Corona. Chúng từ đâu đến?
Vi rút Corona (CoV) là một họ vi rút lớn có thể gây bệnh từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh nặng hơn, như Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV) và Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV). Một loại vi rút Corona mới, chẳng hạn như 2019-nCoV, là một chủng mới mà trước đây chưa thấy ở người.
Các loại vi rút Corona gây bệnh lây truyền từ động vật sang người, nghĩa là nó có thể lây lan từ động vật sang người. Các cuộc điều tra trước đây nghi ngờ rằng SARS-CoV được truyền từ dơi sang cầy hương rồi sang người, và MERS-CoV truyền từ lạc đà một bướu sang người. Một số vi rút corona được biết đến lưu hành ở động vật nhưng chưa gây bệnh ở người.
Tôi thấy trên truyền thông đăng tin có nhiều người bị nhiễm 2019-nCoV. Họ đã bị nhiễm vi rút này như thế nào?
Tới nay đã rõ ràng có sự lây lan của vi rút từ người sang người. Tuy nhiên cần thêm các phân tích dịch tễ học để hiểu rõ hơn mức độ và quy mô của sự lây lan từ người sang người này.
Chúng ta hiện chỉ có ít thông tin về loại vi-rút này, vậy có cách nào để giảm nguy cơ lây nhiễm không?
Cần giữ tay và đường hô hấp sạch sẽ. Khi chúng ta đang bước vào dịp lễ hội, du lịch cuối năm, bao gồm cả Tết, chúng tôi nhắc nhở mọi người cần thực hiện các biện pháp bảo vệ sau.
-Rửa tay bằng xà phòng và nước, hoặc chà (xoa) tay bằng cồn khô;
-Che miệng và mũi bằng khẩu trang y tế, khăn giấy, ống tay áo hoặc lấy khuỷu tay che khi ho hoặc hắt hơi;
-Tránh tiếp xúc gần mà không có mặc đồ bảo hộ với bất kỳ ai có các triệu chứng cảm lạnh hoặc giống như cúm; đi khám bệnh nếu bạn bị sốt, ho và khó thở;
Rửa tay bằng xà phòng biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh
Những người mua hàng ở chợ dân sinh có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau để giữ sức khỏe:
-Rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi chạm vào động vật và các sản phẩm từ động vật
-Tránh sờ vào mắt, mũi hoặc miệng
-Tránh tiếp xúc với động vật bị bệnh và thịt hư.
-Tránh tiếp xúc với động vật thả rông, rác và dịch thải trong chợ
Những người làm việc trong chợ dân sinh có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau đây để giữ sức khỏe:
-Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sau khi chạm vào động vật và các sản phẩm từ động vật
-Khử trùng dụng cụ và chỗ làm ít nhất một lần một ngày.
-Mặc áo choàng, đeo găng tay và tấm che mặt khi xử lý động vật và các sản phẩm động vật tươi sống
-Bỏ quần áo bảo hộ sau khi làm việc, giặt hàng ngày và để lại nơi làm việc.
-Không để các thành viên trong gia đình tiếp xúc với quần áo làm việc và giày dép bẩn
WHO đang làm gì?
WHO có một lịch sử lâu năm hỗ trợ các quốc gia trong việc phòng chống và ứng phó với các bệnh truyền nhiễm tại khu vực Tây Thái Bình Dương, bao gồm các dịch bệnh mới như cúm A(H7N9), A(H5N1) và SARS.
WHO sẽ tiếp tục làm việc chặt chẽ với các quốc gia và hỗ trợ những nội dung cần thiết để có thể hiểu rõ hơn về loại vi rút mới này, cũng như việc giám sát, phát hiện các ca bệnh và giúp ngăn ngừa lây nhiễm.
WHO đã triệu tập họp Ủy ban Khẩn cấp đối với 2019-nCoV. Việc này nghĩa là thế nào?
Ủy ban Khẩn cấp là một cuộc họp với các chuyên gia quốc tế nhằm cung cấp tư vấn chuyên môn cho Tổng Giám đốc của WHO để quyết định một sự kiện y tế công cộng có đủ điều kiện công bố là một “Sự kiện y tế công cộng khẩn cấp gây quan ngại toàn cầu” (PHEIC) hay không.
Thuật ngữ Sự kiện y tế công cộng khẩn cấp gây quan ngại toàn cầu (PHEIC) được định nghĩa trong Điều lệ Y tế Quốc tế (IHR) (2005) là một sự kiện được xác định khi:
-Gây ra mối nguy cơ về y tế công cộng cho các quốc gia khác thông qua việc lây lan dịch bệnh quốc tế;
-Cần sự đáp ứng quốc tế có điều phối
Định nghĩa này phản ánh một tình huống: nghiêm trọng, bất thường hoặc ngoài dự đoán; mang theo những ảnh hưởng về y tế cộng cộng ra bên ngoài biên giới của quốc gia bị ảnh hưởng; và có thể đòi hỏi các hành động của quốc tế.
Tổng Giám đốc đưa ra quyết định cuối cùng về Sự kiện y tế công cộng khẩn cấp gây quan ngại toàn cầu và các Khuyến nghị Tạm thời cho sự kiện đó, dựa trên tham vấn của Ủy ban Khẩn cấp, thông tin do các nhà chức trách quốc gia cung cấp, các chuyên gia khoa học và đánh giá nguy cơ đối với sức khỏe con người, nguy cơ lây lan quốc tế của bệnh và nguy cơ ảnh hưởng tới việc đi lại quốc tế.
Từ trước tới nay đã có 5 sự kiện PHEIC được công bố kể từ năm 2006 khi Điều lệ Y tế Quốc tế - IHR(2005) có hiệu lực, bao gồm: đại dịch cúm H1N1 (2009), Bại liệt (2014), Ebola tại Tây Phi (2014), Zika (2016), và Ebola tại Cộng hòa Dân chủ Công gô (2019).
Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới đã triệu tập cuộc họp của Ủy ban Khẩn cấp về dịch bệnh do vi rút corona mới 2019 tại Trung Quốc và mộ số nước khác. Sau hai ngày họp, các thành viên của Ủy ban kết luận sự kiện này chưa đáp ứng điều kiện là một sự kiện y tế công cộng khẩn cấp gây quan ngại quốc tế (PHEIC).
Tuy nhiên, các thành viên thống nhất về tình trạng cấp thiết của sự kiện và đề nghị Ủy ban sẽ triệu tập lại trong những ngày tới để đánh giá tiếp tình hình.
Vì đây là một chủng vi rút mới, và kinh nghiệm cho thấy việc ứng phó với các chủng vi rút corona trước đây đòi hỏi những nỗ lực bền bỉ trong việc chia sẻ thông tin và nghiên cứu, cộng đồng toàn cầu cần tiếp tục thể hiện sự gắn kết và hợp tác trong việc thực hiện Điều 44 của Điều lệ Y tế Quốc tế - IHR(2005) để hỗ trợ nhau trong việc xác định nguồn gốc của loại vi rút này, khả năng và mức độ lây truyền từ người sang người, sẵn sàng ứng phó với các ca bệnh xâm nhập, nghiên cứu và phát triển phương pháp điều trị.
