86 tuổi đời, hơn 40 năm là nhà giáo, gần 30 năm là thầy thuốc đông y, thầy Phan Đình Quya được biết đến là một con người mẫu mực cho sự tìm tòi, học hỏi và tự nghiên cứu.
Ở cái tuổi xưa nay hiếm, thầy giáo - lương y Nguyễn Đình Quya vẫn mệt mài học tập, nghiên cứu về y học cổ truyền
Đã từng kinh qua các vị trí công tác từ giảng dạy đến quản lý trong ngành Giáo dục Lộc Hà, về hưu là lúc thầy bắt đầu tham gia khóa học về đông y để nối nghiệp đông y gia truyền.
Với kiến thức về y dược đã được truyền lại, cùng những kiến thức thu nhận được từ quá trình học tập, nghiên cứu bài bản, nghiêm túc và niềm đam mê với thơ ca, sau 5 năm “thai nghén” thầy đã cho ra đời cuốn sách "200 bài diễn ca về dược tính, công dụng, cách bào chế và kiêng kị của một số vị thuốc thường dùng"do Nhà xuất bản Y học phát hành năm 2002.
Thầy Quy chia sẻ: “Thơ ca là phương tiện diễn đạt vừa gần gũi vừa dễ nhớ nên tôi chọn lối “diễn ca” tự nhiên, phóng khoáng làm ngôn ngữ chính cho cuốn sách. Người dân, nhất là dân quê không phải ai cũng có hứng thú với những cuốn sách y học, nhưng nếu viết các bài thuốc bằng thơ cô đọng theo vần điệu thì người đọc sẽ dễ tiếp nhận, truyền lại cho nhau.”
Những kiến thức về y học được viết bằng thơ đã làm cho các bài thuốc dân gian trở nên gần gũi, dễ đọc, dễ nhớ
Hầu hết các chứng bệnh được đề cập trong cuốn sách là những bệnh rất thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Các vị thuốc chủ yếu là cây cỏ, thảo dược dễ kiếm.
“Dù để lại nhiều tác dụng phụ nhưng hiện nay người Việt vẫn rất coi trọng thuốc Tây vì nhanh khỏi mà quên mất rằng thiên nhiên ưu đãi cho chúng ta nhiều vị thuốc hay, quý ngay trong vườn nhà, bờ ao... Chỉ là chúng ta chưa biết để sử dụng chúng đúng cách mà thôi” – đó là điều mà thầy Quya luôn trăn trở và trong suốt quá trình nghiên cứu, bốc thuốc chữa bệnh.
Hằng ngày, thầy vẫn cần mẫn với công việc bốc thuốc cứu người
Chẳng hạn khi nói về công dụng của hạt tía tô, thầy viết:" Cay nóng, hạ khí, mùi thơm/ Yên thai, lợi tiểu, tiêu đờm rất mau/ Tản lạnh, giải nóng, ngực đau/ Dùng nhiều tản khí, bảo nhau dùng vừa". Còn vị táo tàu thì: "Đại táo vị ngọt tính lại ôn/ Điều hòa khí huyết bổ mệnh môn/ Nhuận tâm, bổ phế, sinh tân dịch/ Kiện tì, ích khí bởi tính ôn". Hay như những đặc tính, công dụng của hoa cúc trong chữa một số bệnh thường gặp: "Cúc hoa trắng ngọt, đắng, tính bình/ Hoa vàng cay, đắng, lại hơi ôn/ Chữa đau mắt đỏ vì phong nhiệt/ Trị cảm, nhức đầu, hạ áp luôn/ Dùng ngoài rửa đắp che mụn nhọt/ Uống thay chè mát, nhẹ thân mình…
Ngoài cuốn sách "200 bài diễn ca về dược tính, công dụng, cách bào chế và kiêng kị của một số vị thuốc thường dùng" đã xuất bản, cuốn "285 bài thuốc không phải uống"mà thầy vừa hoàn thành bằng tất cả kiến thức của một thầy thuốc, tâm huyết của một lương y đã được Trung ương Hội Đông y Việt Nam thẩm định và phê duyệt.
Tuy nhiên, thầy chia sẻ, để cuốn sách được xuất bản cần một khoản kinh phí nhất định mà trong điều kiện của thầy chưa cho phép.
Với sự tâm huyết và những đóng góp cho lĩnh vực y học cổ truyền, thầy đã được nhận nhiều bằng khen của các cấp, ngành
Với những hoạt động tích cực, tâm huyết trên cương vị là Chủ tịch Hội Đông y Lộc Hà, thầy Quya vinh dự được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, nhiều bằng khen của Trung ương hội Đông y Việt Nam, UBND tỉnh vì đã có nhiều đóng góp trong lĩnh vực y học cổ truyền.
Ngoài ra, thầy còn được nhận Huân chương Kháng chiến Hạng II của Chủ tịch nước, danh hiệu Chiến sỹ thi đua 4 năm thắng Mỹ….
Thầy tâm niệm, còn sức thì còn nghiên cứu bốc thuốc chữa bệnh cứu người, còn minh mẫn thì thầy vẫn còn viết sách về các bài thuốc dân gian cho người dân dễ hiểu, dễ dùng.
Gìn giữ nếp nhà...Nếp nhà của người Việt không chỉ là những cách ứng xử, là lời ăn tiếng nói, mà còn là tình yêu đối với truyền thống văn hóa gia đình.Gìn giữ nếp nhà là gìn giữ gia đạo, giúp khởi tạo nên nhân cách tốt của một con người.
