Một tuyến đường sắt tốc độ cao trên thế giới. (Nguồn: Texas Central)
Sau khi việc thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi hoàn tất, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam dự kiến sẽ được Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư vào kỳ họp tháng 5/2020.
Theo quy định tại Luật Đầu tư công năm 2014, thời gian thẩm định của Nhà nước là 90 ngày và thời gian Chính phủ trình đến cơ quan chủ trì thẩm tra của Quốc hội là 60 ngày trước ngày khai mạc kỳ họp Quốc hội.
Nhấn mạnh dự án này là phức tạp, có nhiều ý kiến khác nhau và Hội đồng phải thuê tư vấn nước ngoài thẩm tra nên thời gian thẩm định sẽ phải kéo dài hơn, lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư vào kỳ họp tháng 5/2020.
Trong quá trình thẩm định, Hội đồng thẩm định Nhà nước sẽ nghiên cứu hồ sơ dự án, ý kiến thẩm tra của Tư vấn, ý kiến thẩm định của các Bộ, ngành liên quan và các chuyên gia, nhà khoa học và ý kiến phản biện của xã hội để có đánh giá khách quan nhất về các phương án đầu tư để báo cáo Thủ tướng và Chính phủ xem xét, trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.
Vào đầu năm 2019, Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.
Theo đề xuất, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam dài 1.559 km chạy dọc hành lang Bắc - Nam, nối Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Tốc độ thiết kế đoàn tàu 350 km/giờ, tốc độ khai thác 320 km/giờ; được xây dựng để khai thác riêng tàu chở khách.
Thời gian chạy tàu từ Hà Nội - Thành phố Hồ Chí Minh là 5 giờ 20 phút (nếu không dừng ở một số ga) và 6 giờ 55 phút nếu dừng ở tất cả ga. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1,3 triệu tỷ đồng (58,7 tỷ USD).
Tuy nhiên, mới đây, trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Kế hoạch - Đầu tư đề xuất xây dựng đường sắt cao tốc Bắc Nam với tổng vốn đầu tư chỉ 26 tỷ USD; tốc độ 200km/giờ.
Ngày 11/7 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 559/QĐ-TTg thành lập Hội đồng thẩm định Nhà nước dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng làm Chủ tịch Hội đồng.
Ủy viên hội đồng gồm lãnh đạo các Bộ Giao thông Vận tải; Tài chính; Xây dựng; Tài nguyên và Môi trường; Công thương... Ngoài ra còn có đại diện Ngân hàng Nhà nước; Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và lãnh đạo 20 tỉnh, thành nơi tuyến đường sắt đi qua.
Trách nhiệm, quyền hạn của Hội đồng được thực hiện theo Nghị định 131 của Chính phủ hướng dẫn về dự án quan trọng quốc gia; có quyền yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu tư vấn cung cấp tài liệu liên quan trong quá trình thẩm định. Kết luận thẩm định dự án quan trọng quốc gia của hội đồng trước khi trình Chính phủ phải được ít nhất 2/3 thành viên thông qua.
Hội đồng được thuê liên danh tư vấn trong và ngoài nước để bảo đảm độc lập, khách quan với tư vấn lập dự án, được sử dụng con dấu và tài khoản của Bộ Kế hoạch Đầu tư và giải thể sau khi hoàn thành công việc.
