Vắc-xin phòng chống lao BCG là 1 trong 6 loại vắc-xin đầu tiên được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng toàn quốc từ năm 1986. Đây là vắc-xin được khuyến cáo chỉ định cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt hiệu quả trong việc phòng ngừa các hình thái lao nguy hiểm, nhất là lao màng não, với mức độ bảo vệ 70%.
Theo khuyến cáo của ngành y tế, để đạt được hiệu quả bảo vệ tối đa, trẻ em nên được đưa đi tiêm phòng lao trong vòng 28 ngày sau sinh.
Lãnh đạo Sở Y tế kiểm tra công tác tiêm vắc-xin BCG tại BVĐK TP Hà Tĩnh.
Tại Hà Tĩnh, theo số liệu từ Sở Y tế, hàng năm tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm vắc-xin BCG phòng lao luôn đạt trên 90%. Tuy vậy, tỷ lệ trẻ được tiêm đúng lịch (trong vòng 28 ngày sau sinh) lại đạt ở mức thấp.
Theo khảo sát của Bộ Y tế tại 12 huyện thuộc 6 tỉnh gồm: Hà Tĩnh, Hải Dương, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Tuyên Quang cho thấy tỷ lệ trẻ em dưới 1 tuổi không được tiêm vắc-xin BCG trong vòng 28 ngày, năm 2019 dao động từ 8,1% - 60% và tỷ lệ này còn thấp hơn trong năm 2020 do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19.
Ông Nguyễn Lương Tâm - Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh cho biết, nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ trẻ được tiêm vắc-xin BCG đúng hạn thấp là do hiện tại hầu hết các trạm y tế chỉ tổ chức tiêm chủng 1 lần/tháng nên tất cả những trẻ sinh hoặc được ra viện sau ngày tiêm chủng của địa phương sẽ không được tiêm đúng lịch. Đặc biệt, trong năm 2020 do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên nhiều trạm y tế không thể tổ chức một số đợt tiêm chủng theo đúng lịch.
Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Vũ Quang tiêm vắc-xin BCG cho trẻ.
Bên cạnh đó, qua tìm hiểu, hiện nay vẫn còn tỷ lệ khá cao người dân chưa nắm được lịch tiêm chủng hoặc không muốn cho trẻ đi tiêm chủng trong vòng 1 tháng sau sinh. Trẻ sau sinh cũng thường mắc bệnh vàng da, viêm da, chàm, kê…. do đó cán bộ y tế cũng dè dặt trong chỉ định tiêm chủng cho những trẻ này.
“Để khắc phục những hạn chế, khó khăn trong việc tiêm vắc-xin phòng lao BCG thì việc triển khai tiêm vắc-xin ngay tại bệnh viện cho trẻ sơ sinh là giải pháp hữu hiệu và đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc đảm bảo trẻ sinh ra được tiêm sớm, từ đó tăng tỷ lệ trẻ được tiêm vắc-xin BCG đúng lịch” - bác sỹ Nguyễn Lương Tâm khẳng định.
Hiện, ngành y tế chỉ đạo 14 bệnh viện có phòng sinh triển khai tiêm phòng vắc-xin BCG cho trẻ từ ngày 15/3.
Thực hiện chỉ đạo của Sở Y tế, ngay ngày đầu triển khai, tại Khoa Sản - BVĐK tỉnh đã có 10 trẻ được tiêm vắc-xin phòng chống lao BCG.
Theo Điều dưỡng trưởng Khoa Sản Hoàng Thị Kỷ, trước khi triển khai tiêm vắc-xin BCG tại bệnh viện, tất cả nữ hộ sinh trong khoa đã được tập huấn kỹ về nguyên tắc tổ chức tiêm chủng, quy trình tiêm chủng và được hướng dẫn thực hành tiêm an toàn bằng hình thức cầm tay chỉ việc. Khoa cũng bố trí điểm tiêm theo hướng dẫn, chú trọng công tác tư vấn cho các gia đình để tạo đồng thuận và ủng hộ cao.
Phó Giám đốc Sở Y tế Nguyễn Lương Tâm kiểm tra tủ bảo quản vắc-xin tại BVĐK TP Hà Tĩnh.
Theo bác sỹ Nguyễn Thế Anh - Phó Trưởng khoa Sản (BVĐK TP Hà Tĩnh), khi tiêm vắc xin, băn khoăn lớn nhất của các gia đình là các cháu đang nhỏ nhưng phải tiêm 2 mũi vắc-xin là viêm gan B và BCG. Nắm bắt được tâm lý này, bệnh viện đã chú trọng công tác tư vấn tâm lý cho các gia đình và thực hiện tiêm giãn cách các mũi tiêm. Nhờ vậy, các gia đình đều đồng thuận cao với việc tiêm vắc xin BCG cho trẻ.
Bác sỹ Nguyễn Đức Quảng - Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Hà Tĩnh cho biết: “Việc điều trị lao cho trẻ rất khó khăn do phải tuân thủ đúng liệu trình và dùng kết hợp nhiều loại thuốc. Có nhiều loại thuốc ảnh hưởng không tốt đến thể chất và trí tuệ của trẻ như: gây mù màu, gây điếc, thậm trí tổn thương thần kinh. Vì vậy, các gia đình nên chủ động tiêm vắc-xin BCG cho trẻ càng sớm càng tốt để giúp trẻ tránh được nguy cơ mắc lao sau này”.
Hà Tĩnh đặt ra mục tiêu tỷ lệ trẻ tiêm BCG tại bệnh viện đạt trên 90%.
Để đảm bảo việc tiêm vắc-xin đạt hiệu quả cao, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã tổ chức các đợt tập huấn cho tất cả cán bộ làm công tác tiêm chủng tại các bệnh viện, trung tâm y tế, cơ sở khám, chữa bệnh ngoài công lập trong tỉnh. Đồng thời, trung tâm tiến hành cấp phát hơn 4 nghìn liều vắc-xin BCG cho các địa phương để triển khai tiêm tại các bệnh viện và trạm y tế xã.
Sau khi khởi động việc tiêm tại 14 bệnh viện có phòng sinh, ngành y tế cũng sẽ chỉ đạo các trạm y tiến hành tiêm phòng cho trẻ theo các đợt tiêm chủng.
Ngành y tế Hà Tĩnh đặt ra mục tiêu, tỷ lệ trẻ tiêm BCG tại mỗi bệnh viện đạt trên 90% và đảm bảo an toàn tiêm chủng theo quy định.
Trong năm 2021, dự kiến toàn tỉnh sẽ có 22.027 trẻ được tiêm vắc-xin BCG tại bệnh viện và trong các đợt tiêm chủng tại trạm y tế.
Theo khuyến cáo từ ngành y tế, trường hợp chống chỉ định tiêm phòng lao BCG: Trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV mà mẹ không được điều trị dự phòng tốt lây truyền từ mẹ sang con. Các trường hợp hoãn tiêm chủng BCG phòng lao như: đang mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính, đang sốt, đang hoặc mới kết thúc đợt điều trị corticoid, globulin miễn dịch; cân nặng dưới 2.000g; trẻ có tuổi thai < 34 tuần. Để đảm bảo an toàn trong tiêm chủng, bố mẹ cần thông báo cho cán bộ tiêm chủng biết tình trạng sức khỏe của trẻ, tiêm xong cần nán lại cơ sở tiêm 30 phút để theo dõi phản ứng sau tiêm. Khi về nhà, trong vòng 48 giờ sau tiêm, cần theo dõi những biểu hiện bất thường của trẻ để kịp thời xử lý những tình huống xấu nếu không may xảy ra. |
