Hiện cây cam, bưởi, quýt nằm trong nhóm 15 loài cây trồng có diện tích và sản lượng lớn nhất trong cây ăn quả. Tại các tỉnh Bắc Trung bộ, đây là nhóm cây đặc sản, có giá trị hàng hóa, với diện tích khoảng trên 16.200 ha. Trong đó, cam có gần 10.000 ha, tập trung chủ yếu ở Nghệ An và Hà Tĩnh (4.000 ha/tỉnh) với các giống chủ yếu: cam Xã Đoài, cam Vân Du, cam V2, cam chanh…; bưởi có trên 5.100 ha, tập trung lớn nhất tại Hà Tĩnh (khoảng 2.000 ha), với giống chủ yếu là Phúc Trạch, bưởi Thanh Trà…
Tuy nhiên, tình trạng sản xuất cây ăn quả có múi nhỏ lẻ, phân tán, dẫn đến quy cách, mẫu mã, chất lượng sản phẩm thiếu đồng đều; cơ cấu giống địa phương là chủ yếu, hạn chế trong chế biến nông nghiệp; tỷ lệ cây giống sạch bệnh, chất lượng tốt đưa ra sản xuất đại trà còn thấp; giá thành cao, an toàn thực phẩm hạn chế; thị trường chủ yếu là nội địa, lượng xuất khẩu khiêm tốn.
Quyền Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Trần Văn Khởi: Mặc dù diện tích và sản lượng cây có múi không ngừng tăng nhanh trong những năm gần đây nhưng năng suất cây ăn quả vùng Bắc trung Bộ còn thấp và chưa ổn định.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia nhận định, để phát triển cây ăn quả có múi theo hướng giá trị cao, đáp ứng tiêu dùng nội địa và xuất khẩu, góp phần tái cơ cấu nông nghiệp, sản xuất, cần tập trung thâm canh, tăng năng suất chất lượng áp dụng quy trình VietGap; gắn sản xuất với công nghiệp chế biến…
Tại diễn đàn, đại biểu cũng đã nghe các tham luận về quản lý sâu bệnh hại; một số tiến bộ kỹ thuật ứng dụng trong sản xuất cây ăn quả; thực trạng phát triển cây ăn quả tại Hà Tĩnh; kinh nghiệm của các nhà vườn về giải pháp sản xuất hiệu quả cây ăn quả có múi; liên kết sản xuất- tiêu thụ cam, bưởi…
Ông Cao Văn Chí, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây có múi - Viện Nghiên cứu rau quả nêu một số giải pháp nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng trên cây có múi.
Phát biểu tại diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Ngọc Sơn khẳng định: Hội thảo diễn ra sát với thực tế sản xuất, cũng như cung cấp những thông tin bổ ích về phát triển cây ăn quả có múi đến người nông dân. Hà Tĩnh hiện nay đang quy hoạch từ 12.000- 14.000 ha cây ăn quả có múi, việc hoạch định sản xuất đúng hướng chính là cốt lõi để nâng cao giá trị. Đặc biệt là các tiếp cận ứng dụng khoa học công nghệ về giống, quy trình kỹ thuật, bảo quản, chế biến và thị trường.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Ngọc Sơn đề nghị tiếp tục nhận được sự quan tâm của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia trong việc phát triển cây có múi, xây dựng thương hiệu độc quyền tăng cao về giá trị, chất lượng, an toàn thực phẩm và sản xuất hữu cơ. Đồng thời, giao Sở NN&PTNT nghiên cứu nghiêm túc về cây bưởi Phúc Trạch, ứng dụng tiến bộ KHKT trong việc duy trì, gìn giữ thương hiệu của loài cây đặc sản.
