Video: Cán bộ địa phương nói về những trở ngại của việc thực hiện Thông tư 09
Với quy định phải có từ 400 hộ gia đình (đối với thôn), từ 500 hộ gia đình trở lên (đối với tổ dân phố) khi thành lập thôn mới, tổ dân phố (T,TDP), Thông tư 09/2017 của Bộ Nội vụ đang có những điều đi ngược lại mong muốn của Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.
Tiên phong sáp nhập thôn, Hà Tĩnh đã huy động sức người sức của từ nhân dân để trang bị các thiết chế văn hóa phục vụ lợi ích cộng đồng. Trong ảnh: Thiết chế văn hóa tại thôn Hồng Lĩnh (xã Vượng Lộc, Can Lộc).
Ngày 29/12/2017, Bộ Nội vụ ban hành Thông tư 09/2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 04/2012 hướng dẫn về tổ chức và hoạt động của thôn, TDP. Theo đó, Khoản 3, Điều 1 Thông tư 09 nêu rõ về “Điều kiện thành lập thôn mới, TDP mới”: Đối với thôn, ở vùng đồng bằng, miền Trung và Tây Nguyên phải có từ 400 hộ gia đình trở lên; đối với TDP, ở vùng đồng bằng phải có từ 500 hộ gia đình trở lên. Chiếu theo quy định này, trong tổng số 2.115 thôn, TDP mà Hà Tĩnh hiện có thì có tới 1.913 thôn, TDP có quy mô nhỏ hơn quy định tại Thông tư 09, chiếm tỷ lệ 90,45%.
“Hà Tĩnh đã thực hiện việc sáp nhập thôn, TDP từ khá sớm, được trung ương đánh giá cao, nhiều tỉnh học tập. Từ 2.837 thôn năm 2012 đến nay đã giảm 722 thôn, còn 2.115 thôn. Kết quả này là nỗ lực rất lớn của cấp ủy, chính quyền các cấp và người dân. Từ sáp nhập thôn, người dân đã nỗ lực xây dựng nhà văn hóa, các thiết chế tại cơ sở với kinh phí rất lớn. Nếu bây giờ áp dụng Thông tư 09 thì sẽ rất lãng phí cơ sở vật chất, gần như là không thể thực hiện được” - ông Nguyễn Văn Thảo - Trưởng phòng Xây dựng chính quyền và Công tác thanh niên, Sở Nội vụ cho hay.
Thôn Thượng Nguyên (xã Thạch Kênh, Thạch Hà) được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 thôn, đã lấy lại tên gọi cũ trước đây, bởi vậy, gần như không thể sáp nhập tiếp.
Tại Thạch Hà, một trong những đơn vị tiên phong việc sáp nhập thôn năm 2012, thì số thôn nhỏ hơn quy định tại thông tư mới hiện chiếm tới 214/217 thôn toàn huyện. Trước đó, từ 344 thôn, các cấp đã nỗ lực sáp nhập, giảm còn 217 thôn. “Theo Thông tư 09 thì Thạch Hà chỉ còn 3 thôn khu vực miền núi là đảm bảo quy định. Đa số quy mô thôn ở Thạch Hà có ít hơn 250 hộ. Riêng thị trấn Thạch Hà có 11 TDP thì tất cả đều không đảm bảo quy mô. Thực tiễn ở địa phương, quy mô thôn, TDP theo Thông tư 09 là quá lớn, nên giảm xuống mức 250 hộ đối với thôn ở đồng bằng” - ông Phan Hữu Tuất - Trưởng phòng Nội vụ huyện Thạch Hà cho hay.
Tại Can Lộc, theo ông Nguyễn Văn Thái - Phó Trưởng phòng Nội vụ: “Can Lộc hiện có 212 thôn thì hầu như đều dưới quy định của thông tư. Đáng nói, người dân đã góp nhiều công, tiền của, có nơi còn nợ xây dựng cơ bản. Nếu sáp nhập tiếp thì gần như không thể, bởi sáp nhập mới thì phải làm nhà văn hóa mới đủ sức chứa”.
Nếu sáp nhập thôn theo Thông tư 09 thì nhiều nhà văn hóa vừa được xây dựng như thế này phải làm lại để đáp ứng nhu cầu hội họp, sinh hoạt cộng đồng. Trong ảnh: Nhà văn hóa thôn Trung Hưng, xã Thạch Hưng, TP Hà Tĩnh.
Không chỉ quy định về quy mô, bất cập của Thông tư 09, theo ông Nguyễn Văn Thảo - Trưởng phòng Xây dựng chính quyền và Công tác thanh niên, Sở Nội vụ là “làm cho nhiều thôn, TDP muốn sáp nhập mà tổng số hộ dân cộng lại không đủ 400 hộ (đối với thôn), từ 500 hộ trở lên (đối với TDP) cũng không được sáp nhập. Theo Thông tư 04 năm 2012, Hà Tĩnh có 843 thôn không đảm bảo theo quy định, nhiều nơi đang muốn sáp nhập, nhưng giờ vướng quy định này”. Ông Thảo còn cho biết, UBND thành phố Hà Tĩnh vừa xin ý kiến về sáp nhập 2 TDP ở một phường nhưng cũng không được đồng ý, vì tổng số hộ gia đình 2 TDP này chưa đến 500 hộ.
Từ thực tiễn trên, theo nhiều lãnh đạo địa phương, các phòng nội vụ, Thông tư 09 đang đi ngược lại mong muốn của Nghị quyết 18 tại Hội nghị Trung ương 6 vì thông tư này đưa ra quy định mà các địa phương không thể thực hiện được. Trong khi đó, Nghị quyết 18/NQ-TW nêu: “Khẩn trương, cương quyết sắp xếp, sáp nhập các thôn, TDP không bảo đảm tiêu chuẩn theo quy định của Nhà nước”.
