Mùa vải thiều ở Yên Hòa bắt đầu thu hoạch từ cuối tháng 3, đầu tháng 4 âm lịch.
Bắt đầu từ cuối tháng 3, đầu tháng 4 âm lịch, những gốc vải thiều của người dân xã Yên Hòa (trước đây là xã Cẩm Yên) bước vào vụ thu hoạch duy nhất trong năm. Đến Yên Hòa những ngày này, nhìn những vườn vải thiều chín đỏ mang đến cảm giác bất ngờ khi vùng đất thấp trũng của Hà Tĩnh vẫn trở thành mảnh đất cho thứ quả tưởng chừng chỉ trồng được ở các tỉnh phía Bắc.
Vải thiều Yên Hòa tươi, cùi mọng nước, có vị ngọt thanh.
Quả vải Yên Hòa được thị trường ưa chuộng bởi màu đỏ tươi đẹp mắt, cùi mọng, vị ngọt thanh đến ngọt đậm pha nhẹ vị chua dễ chịu, chất lượng chẳng hề thua kém vải chính vụ chín rộ vào tháng 5, tháng 6 ở miền Bắc. Hơn thế, nhìn những quả vải còn nguyên cuống lá tươi xanh, lại đầu vụ nên khách hàng không nỡ chối từ.
Dù trồng không nhiều nhưng gần như mỗi hộ trong xã đều có dăm mươi gốc vải trong vườn làm “của ăn của để”. Nhà nối nhà, vườn nối vườn, từng lớp quả chín đỏ giữa nắng hè làm rạo rực cả một miền quê.
Chăm sóc không quá kỳ công, vườn vải của chị Lê Thị Lý (thôn Hồ Phượng) năm nay cho lứa quả to, ngọt...
Trên mảnh đất hơn 500 m2, gia đình chị Lê Thị Lý (thôn Hồ Phượng) dành phần lớn đất đai để trồng cây ăn quả các loại trong đó có 15 gốc vải đã cho thu hoạch nhiều năm. Đang cắt vải chuẩn bị cho khách sỉ, chị Lý cho hay: “Trồng vải không phải chăm sóc nhiều, chỉ thỉnh thoảng bón phân và trước khi ra hoa phun thuốc phòng trừ sâu bệnh. Năm trước, chị thu hoạch được gần 7 tạ quả, hái đến đâu, bán đến đấy với giá 25-30 nghìn/kg tận vườn. Năm nay, số cây cho quả ít hơn nhưng quả to, ngọt nên cũng rất đắt khách, ước tính sản lượng cũng xấp xỉ vụ trước”.
Song song với quá trình xóa bỏ vườn tạp, nhiều hộ dân đã chuyển đổi sang trồng cây ăn quả trong đó có cây vải thiều.
Cách đó không xa, vợ chồng anh Nguyễn Hoàng Chung (thôn Bình Thọ) cũng tất bật hái quả để phục vụ khách đặt hàng tận vườn. Vườn nhà anh Chung có tầm 10 gốc vải được trồng cách đây hàng chục năm và hiện nay anh đang trồng mới hơn 20 gốc ở trang trại để mở rộng sản xuất phục vụ thị trường. Từ chỗ trồng để phục vụ nhu cầu trong gia đình, nay gia đình anh đã phát triển thành sản phẩm hàng hóa…
Những vườn vải thiều sai quả
Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Yên Hòa Phan Xuân Đức cho biết: “Theo thống kê, hiện nay, toàn xã có hơn 200 hộ trồng vải với khoảng gần 4.000 gốc tập trung ở các thôn như Bình Thọ, Yên Mỹ, Hồ Phượng, Yên Giang… Bên cạnh những gốc vải được trồng lâu năm, hiện nay, song song với phong trào xóa bỏ vườn tạp trong xây dựng NTM, bà con địa phương đã tập trung trồng cây ăn quả với các loại chủ lực như: ổi, nhãn, vải thiều. Đến nay, các loại cây phát triển phù hợp với thổ nhưỡng, cho năng suất và chất lượng tốt”
Được trồng theo phương pháp hữu cơ, người mua lại tận mắt chứng kiến nhà vườn thu hoạch nên khi quả vừa hái khỏi cây liền được người tiêu dùng mua hết vì ngon và sạch. Nhiều thương lái đến mua tại vườn với giá trung bình 25 ngàn đồng/kg, bán lẻ tại chỗ giá 30 ngàn đồng/kg…
Mùa vải thiều Yên Hòa đến sớm và chỉ sôi động trong tầm khoảng 1 tháng. Thế nhưng, giữa bạt ngàn cây cối, thấp thoáng sắc đỏ của những vườn vải rộ chín đầu hạ càng khẳng định thêm tiềm năng trong phát triển cây ăn quả của địa phương.