"Xa quê người có nhớ về quê không"?

(Baohatinh.vn) - Hình ảnh làng quê vốn rất quen thuộc và đau đáu trong nhiều tác phẩm thơ của Trương Nam Hương. Vẻ đẹp mộc mạc, thuần hậu ẩn trong tiếng thơ đầy da diết của anh đã gợi lên trong lòng độc giả những miên man, hồi nhớ về làng quê của mình…

“Xa quê người có nhớ về quê không”?

Một triền đê cong cong uốn mình qua bao luỹ tre xanh là hình ảnh gợi nhiều thương nhớ nhất trong lòng người xa quê. Ảnh Hùng Nguyễn

Bài thơ Tha hương in trong tập Viết tặng những mùa xưa (NXB Thanh niên, 1999) tuy không có quá nhiều hình ảnh về làng quê nhưng chỉ dăm ba sự nhắc nhớ cũng khiến người ta đắm chìm vào đó và miên man trong nỗi sầu vạn cổ của làng quê Việt.

Heo may ngao ngát bờ đê

Xa quê người có nhớ về quê không

Ngủ còn thắc thỏm triền sông

Câu thơ bèo dạt ăn đong nỗi buồn

Đời người phận tép thân tôm

Tha hương vì chuyện áo cơm mệt nhoài

Chao ôi ngày ngắn đêm dài

Tấm chăn không đủ ấm ngoài cô đơn

Bận lòng chi nỗi thiệt hơn

Ghét thương chi những cỏn con bạc bèo

Chao ôi trời lẻ cánh diều

Gió đâu thổi quắt một chiều xa quê

Nhớ mong ríu bước ngày về

Mặt người còn nhọ khói xe bụi tàu

Chao ôi mỗi bước cơ cầu

Không hay lấm nửa mái đầu gió sương!

“Xa quê người có nhớ về quê không”?

Khói lam chiều cũng là một trong những nỗi nhớ với người tha hương... Ảnh Hùng Nguyễn

Viết về quê, về nỗi nhớ quê, có lẽ không thể thơ nào chuyển tải hay và hiệu quả bằng lục bát. Trương Nam Hương với thế mạnh thơ lục bát của mình cũng đã tận dụng hết tính năng chuyển tải của thể thơ này khi cảm tác về tâm tư của mình, ngẫm về quãng đời phiêu bạt xứ người.

Trương Nam Hương đã quá tinh tế khi chọn hình ảnh bờ đê để bắt đầu tâm sự của mình: “Heo may ngao ngát bờ đê/ Xa quê người có nhớ về quê không”. Tác giả đang hỏi người mà cũng là tự hỏi mình. Nhưng cần gì phải hỏi, chỉ cần nghĩ đến bên bờ đê uốn cong theo làng mạc, lại là bờ đê “ngao ngát heo may” thì tâm tư đứa con ly hương nào chẳng duềnh lên nỗi nhớ. Câu thơ còn trở nên cắt cứa hơn bởi cách lựa chọn ngôn ngữ của tác giả. Không phải là ngan ngát hay man mác mà là “ngao ngát”. Sự sáng tạo ấy tạo nên hiệu ứng cảm xúc rất lớn đối với những người “Tha hương vì chuyện áo cơm mệt nhoài”.

Người ta xa quê trong nhiều hoàn cảnh nhưng phần lớn đều bởi chuyện áo cơm. Và trong bước đường phiêu bạt ấy, quê hương luôn là một chuyến đò đợi sẵn để người ta có thể an yên bước lên, an yên trở về. Nhất là khi trong những cuộc ra đi ấy đầy ắp những nhọc nhằn, những chấp nhặt “thiệt hơn”, những “cỏn con bạc bèo”… Và ở đây, trong cuộc ra đi của mình, Trương Nam Hương có lẽ đã phải đón nhận rất nhiều cơ cực nên nỗi nhớ quê càng chất chứa. 3 lần tác giả dùng cảm thán từ “chao ôi” khi nhìn lại những ngày tha hương của mình đã cho thấy sự mệt mỏi và khao khát trở về…

“Xa quê người có nhớ về quê không”?

Những trò chơi thơ bé luôn trở về trong lòng người tha hương mỗi khi gặp những câu thơ đồng điệu với tâm hồn.

Trong rất nhiều tác phẩm của Trương Nam Hương, người ta thường thấy bóng dáng một con người đau đáu nhớ quê. Trong tác phẩm “Câu thơ ngày về” cũng có bóng dáng nỗi ngậm ngùi của nhân vật trong Tha hương với những câu thơ thăm thẳm nỗi buồn: “Ngày về sau tháng năm xa/ Trắng bàn tay, trắng dần qua mái đầu/ Có gì để tặng quê đâu/ Đời thơ bèo bọt dăm câu bọt bèo” và “Thức cùng quê một đêm nay/ Rồi mai lại tính từng ngày cách xa/ Bao giờ cơm áo buông tha/ Câu thơ thay được đời ta. Bao giờ…”.

Làng quê, nơi con người được sinh ra, được nuôi dưỡng luôn chiếm giữ một góc vô cùng thiêng liêng trong tâm hồn. Đối với những đứa con phiêu bạt xứ người thì hình ảnh của làng càng trở nên da diết và thao thiết hơn. Chỉ cần một bờ đê, một triền sông, một cánh diều cũng gợi lên thật nhiều thương yêu, thật nhiều khao khát trở về…

Chủ đề NGƯỜI HÀ TĨNH

Đọc thêm

Podcast tản văn: Những ngày chớm đông

Podcast tản văn: Những ngày chớm đông

Chớm đông, ấy là khi những vạt nắng cuối cùng của mùa thu còn dùng dằng chưa tắt mà những cơn mưa cứ ngấp nghé bước vào. Cái se lạnh đầu đông ùa về trải tràn khắp không gian...
Vui ngày hội đoàn kết ở xã biên giới Vũ Quang

Vui ngày hội đoàn kết ở xã biên giới Vũ Quang

Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc là dịp để người dân thôn 5 (xã Thọ Điền, Vũ Quang, Hà Tĩnh) phát huy tinh thần đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa.
Hoa dã quỳ "nhuộm vàng" cao nguyên Lâm Đồng

Hoa dã quỳ "nhuộm vàng" cao nguyên Lâm Đồng

Hoa dã quỳ ở tỉnh Lâm Đồng nở rộ từ cuối tháng 10 đến tháng 12, khoe sắc vàng tươi nổi bật giữa không gian cao nguyên mát mẻ, tạo nên khung cảnh đẹp như tranh.
Phim Việt nào khuấy đảo phòng vé cuối năm?

Phim Việt nào khuấy đảo phòng vé cuối năm?

Đường đua phim Việt cuối năm đang trở nên sôi động với các tác phẩm mới dự kiến ra mắt. Những cái tên như "Linh miêu – quỷ nhập tràng", "Công tử Bạc Liêu" hay "Kính vạn hoa" hứa hẹn mang đến nhiều bất ngờ, tạo nên cuộc cạnh tranh quyết liệt tại rạp chiếu.
Podcast truyện ngắn: Đời biển

Podcast truyện ngắn: Đời biển

Anh hiểu rằng, những chuyến ra khơi không bao giờ dễ dàng, nhưng biển cả luôn cho anh thấy sức mạnh, niềm tin và sự kiên cường - điều đã trở thành máu thịt của cuộc đời mình.
Điều không ngờ trong 'Squid Game 2'

Điều không ngờ trong 'Squid Game 2'

Nhân vật mà Lee Byung Hun thủ vai, vốn là người điều hành loạt game ở mùa 1, lại xuất hiện với tư cách thí sinh ở mùa 2. Khoảnh khắc này khiến khán giả ngạc nhiên và tranh luận.
Podcast tản văn: Nắng nhạt cuối thu

Podcast tản văn: Nắng nhạt cuối thu

Hôm nay, ánh nắng mang một tâm trạng thật khác lạ, nhẹ nhàng và dịu dàng như một thiếu nữ đang chuẩn bị bước vào một giai đoạn mới trong cuộc đời với sự mong chờ xen lẫn chút tiếc nuối...
3,5 tỷ đồng trùng tu đền Nam Phong

3,5 tỷ đồng trùng tu đền Nam Phong

Đền Nam Phong ở xã Cương Gián, Nghi Xuân (Hà Tĩnh) được trùng tu, xây dựng khang trang, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa cấp tỉnh.