(Baohatinh.vn) - Bia Sùng Chỉ ở xã Tùng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) là bảo vật quốc gia, hiện đang có dấu hiệu xuống cấp, cần được bảo vệ, trùng tu, tôn tạo.
Bia Sùng Chỉ được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2019, đặt tại đền thờ Sùng Chỉ ở thôn Đông Vinh, xã Tùng Lộc. Bia được dựng năm 1696 để ghi nhận công lao, sự nghiệp của danh nhân Hà Tông Mục (1653 – 1707), một Tiến sỹ, danh thần nổi tiếng thời Lê Trung hưng, có nhiều công trạng đối với đất nước. Trong ảnh: Cổng đền thờ Sùng Chỉ. Trong khuôn viên đền thờ Sùng Chỉ hiện có: Bia Sùng Chỉ, bia ghi công mẹ vợ danh nhân Hà Tông Mục (bia nhỏ) cùng một sạp đá lớn để ông dùng uống trà, đánh cờ thuở trước. Để bảo vệ những cổ vật này, con cháu dòng tộc họ Hà đã lắp đặt hệ thống mái che nhằm bảo quản, tránh ảnh hưởng khi thời tiết khắc nghiệt. Bia Sùng Chỉ là hiện vật độc bản. Bia nặng hơn một tấn, làm bằng đá xanh cao 1,6m, đặt trên đế ba cấp rộng 89 cm; thân bia kích thước 94x58 cm, mái che hình nón úp, đỉnh có hình hồ lô.
Trên thân bia là nhiều họa tiết trang trí theo kiến trúc thế kỷ XVII - XVIII (thời Lê - Trịnh), các áng mây cuộn xoắn lại cả hai đầu, phía sau mỗi áng mây có một dải mây cong vút. Trên thân bia được chia làm 4 mặt, mỗi mặt đều khắc các đại từ và câu đối chữ Hán. Theo thời gian, một số mặt của bia đã bị mòn, không nhìn được rõ chữ. “Vào dịp đầu xuân năm mới hoặc ngày 7/3 (âm lịch) – ngày giỗ danh nhân Hà Tông Mục, con cháu dòng tộc họ Hà lại tề tựu về đền thờ Sùng Chỉ để dâng hương, dọn vệ sinh. Tuy nhiên, do các hoạt động thờ tự chủ yếu ở đền thờ Hà Tông Mục nên thời gian để quan tâm, bảo tồn Bia Sùng Chỉ tại đền thờ Sùng Chỉ cũng không nhiều”, anh Hà Văn Cần – Tộc trưởng họ Hà cho biết. Do ít được quan tâm, không gian tại khu vực Bia Sùng Chỉ nói riêng và đền thờ Sùng Chỉ nói chung có phần nhếch nhác, cỏ dại mọc um tùm. Tại những lối đi đã đóng cặn bùn đất dày và lá khô do lâu ngày không được quét dọn.
Ngoài ra, một số cổ vật trong đền thờ như cặp chó đá giữ đền đã bị lấy trộm. Trong ảnh: Khu vực để cặp chó đá gác đền trước đây. Lư hương đá thờ mẹ vợ danh nhân Hà Tông Mục cũng bị gãy, không thể sử dụng. Để gìn giữ một bảo vật quốc gia, con cháu dòng tộc họ Hà nói riêng và người dân Tùng Lộc nói chung mong muốn Bia Sùng Chỉ cũng như đền thờ Sùng Chỉ luôn được quan tâm, bảo tồn và dọn dẹp thường xuyên để đảm bảo mỹ quan, hạn chế tình trạng xuống cấp.
Bia Sùng Chỉ là tư liệu quý giá về xuất thân và hành trạng của một người con ưu tú của vùng đất Tùng Lộc, một danh nhân lịch sử nổi tiếng của dải đất Hồng Lam - Tiến sĩ Hà Tông Mục. Do nhà thờ danh nhân Hà Tông Mục và Bia Sùng Chỉ nằm ở 2 vị trí khác nhau nên công tác quản lý, bảo tồn còn gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, nguồn ngân sách địa phương hết sức eo hẹp nên chúng tôi rất mong muốn sớm có những nguồn hỗ trợ bảo tồn khác để có chi phí duy tu, bảo vệ hằng năm cho bảo vật này.
Ông Nguyễn Viết Bình - Phó Chủ tịch UBND xã Tùng Lộc
Video: Hiện trạng đền thờ Sùng Chỉ - nơi lưu giữ bảo vật quốc gia Bia Sùng Chỉ.
Với những lợi ích về mặt trang trí và tín ngưỡng, những hồ cá Koi trong các quán cà phê đang được xây dựng phổ biến ở Hà Tĩnh, song đây cũng là nơi tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm.
Tình trạng đi ngược chiều, tuỳ tiện rẽ vào đường cấm, dừng xe không đúng nơi quy định... đang diễn ra trên tuyến QL1, đoạn qua thị trấn Nghèn (Can Lộc, Hà Tĩnh).
Sau gần 2 năm triển khai, nhiều mô hình tái sử dụng túi nilon tại các chợ dân sinh trên địa bàn TP Hà Tĩnh không còn phát huy hiệu quả, thậm chí chứa đầy rác thải, gây ô nhiễm.
Sông Đập Đình là nơi xả thải nước sinh hoạt, chăn nuôi... nhưng cũng chính con sông này lại là nơi cấp nước sinh hoạt cho 147 hộ dân thôn Đồng Kim, xã Trung Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh).
Khi điểm mở dải phân cách trên quốc lộ 1 thuộc địa phận huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) lắp thêm rào chắn, nhiều người chọn đi ngược chiều nên tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Sông Quèn bị bồi lắng, hệ thống cống và đập tràn trên sông xuống cấp, hư hỏng gây ảnh hưởng đến thoát lũ và cung cấp nước phục vụ sản xuất của các xã phía Nam Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh).
Sau gần 10 năm bỏ hoang, trại nuôi thực nghiệm và sản xuất giống thủy sản ở xã Xuân Phổ (Nghi Xuân, Hà Tĩnh) trong tình trạng cỏ dại mọc um tùm, cơ sở hạ tầng đổ nát.
Các hộ nuôi trồng thủy sản ở vùng Hà Lầm, xã Thạch Sơn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) đang gặp nhiều khó khăn do điện thiếu ổn định, mất an toàn và giá cao.
Nhiều tấm chắn rác bị mất, miệng cống không nắp đậy tại các tuyến đường trung tâm của thị trấn Lộc Hà (Hà Tĩnh) làm giảm khả năng thoát nước, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.
Nhiều vị trí trên Quốc lộ 281 đoạn qua huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) bị sạt lở, gây ảnh hưởng đến giao thông và sinh hoạt của người dân nên cần sớm khắc phục.
Sau đợt mưa lớn kéo dài, trên tuyến QL8 (đoạn từ Km 72+00 - Km82+00 QL8) lên Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo có gần 20 điểm bị sạt lở, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão.
Dọc theo tuyến kênh chính Kẻ Gỗ thuộc địa phận huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) có nhiều cây cầu không có lan can hoặc lan can hư hỏng nặng, gây bất an cho người đi đường.
Những ngày mưa lũ vừa qua, rất nhiều phụ huynh tại Hà Tĩnh đã điều khiển xe, thậm chí xe ô tô vào tận sân trường để đón con, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ tai nạn.
Công trình Phòng khám Đa khoa khu vực phía Bắc Kỳ Anh (Hà Tĩnh) dừng hoạt động và bỏ hoang từ năm 2014 đến nay gây lãng phí đất và ảnh hưởng đến mỹ quan, môi trường ở địa phương.
Nhiều người khi tham gia giao thông bằng xe mô tô, xe gắn máy trên tuyến đường tỉnh 549 (Lộc Hà - Hà Tĩnh) đã "quên" đội mũ bảo hiểm, tiềm ẩn nguy cơ cao về mất an toàn giao thông.
Dọc tuyến đường Hoa - Mỹ và đường ĐT 547 trên địa bàn huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh), nhiều nắp mương thoát nước đã “bốc hơi”, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người tham gia giao thông.
Sau tích tụ ruộng đất, hàng chục ngàn m3 đất dôi dư đang tồn đọng trên các cánh đồng tại xã Vượng Lộc, huyện Can Lộc (Hà Tĩnh), gây ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất của người dân.
Nhiều người dân đã vô tư đỗ xe giữa lòng đường trước khu vực chợ xã Thạch Hải (Thạch Hà, Hà Tĩnh) gây nên tình trạng ách tắc, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Việc đóng cọc nuôi hàu trái phép trên sông Rác đoạn qua địa bàn huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) khiến lòng sông bị thu hẹp, ảnh hưởng đến dòng chảy và quá trình di chuyển của tàu thuyền.
Cứ đến mùa mưa lũ, 19 hộ dân ở thôn 1, xã Xuân Lam (Nghi Xuân – Hà Tĩnh) sinh sống dưới chân rú Chùa - thuộc dãy núi Hồng Lĩnh lại thấp thỏm vì nỗi lo sạt lở đất.
Từng là nơi giao thương của người dân địa phương, nhưng hiện nay chợ Đình (xã Trung Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) ngày càng hoạt động kém hiệu quả, nhiều hạng mục đã hư hỏng.
Đập Mạc Khê có trữ lượng hàng chục triệu mét khối nước nhưng nhiều diện tích ở các xã: Kỳ Giang, Kỳ Tiến (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) vẫn thiếu nước tưới do hệ thống kênh dẫn bị xuống cấp.
