Thực hiện Nghị Quyết 51/2021/NQ-HĐND ngày 16/12/2021 của HĐND tỉnh Hà Tĩnh về quy định chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2022 - 2025, từ năm 2022, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã thực hiện công tác bình tuyển hươu đực giống.
Đến nay, sau 2 năm thực hiện công tác bình tuyển, toàn huyện đã có 200 con hươu đực giống được công nhận. Trong đó, năm 2022, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã khảo sát được 155 con hươu đực đủ điều kiện bình tuyển tại 7 xã: Sơn Châu, Sơn Trung, Sơn Lễ, Sơn Lâm, Sơn Giang, Kim Hoa và Quang Diệm. Từ đó, lựa chọn được 100 hươu đực đạt tiêu chuẩn làm giống.
Năm 2023, Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh đã tiếp tục tổ chức khảo sát 11.468 con hươu đực tại 4.000 hộ dân của 11 xã, thị trấn. Sau khảo sát, đã có 169 con đủ điều kiện bình tuyển, trong đó, 100 hươu đực đạt tiêu chuẩn làm giống.
Để đạt được tiêu chuẩn làm giống, con hươu đực phải đáp ứng các tiêu chí: Ngoại hình cân đối, khỏe mạnh. Hươu có lông mịn, sở hữu màu đặc trưng của giống hươu sao, từ 3-10 tuổi. Tối thiểu 1 con hươu đực phải phối giống thành công cho 5 con hươu cái/năm. Ngoài ra, năng suất nhung của hươu giống phải đạt tối thiểu 1,2 kg/lần thu hoạch (thời gian khai thác nhung đạt 45 ngày đến 55 ngày).
Là một trong những gia đình có hươu đực được công nhận là hươu giống, chị Trần Thị Tuyến (thôn Tượng Sơn, xã Sơn Hàm) cho biết: “Con hươu giống của gia đình tôi đã được 5 năm tuổi. Mùa lộc nhung năm ngoái, hươu cho cặp nhung nặng 2,4kg, mang lại nguồn thu gần 30 triệu đồng. Từ con hươu đực này, chúng tôi đã tiến hành phối giống cho 5 con hươu cái. Hươu con sinh ra khỏe mạnh, phát triển tốt. Hy vọng, con hươu giống sẽ giúp chúng tôi tiếp tục nhân đàn chất lượng để xuất bán ra thị trường, mang lại nguồn thu lớn cho gia đình”.
Với việc có hươu đực được công nhận đạt tiêu chuẩn làm giống, chị Tuyến cũng đã được ngành chuyên môn hướng dẫn, hỗ trợ thêm các kỹ thuật nuôi hươu giống như: thời gian cho phối giống, lựa chọn hươu cái phối giống ra sao để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Sở hữu con hươu đạt tiêu chuẩn đực giống và được Trung tâm Khuyến nông tỉnh công nhận vào cuối năm 2023, gia đình anh Nguyễn Văn Thắng (thôn Công Đẳng, xã Sơn Phú) rất vui mừng. Con hươu này được gia đình nuôi từ nhỏ, đến nay đã 6 năm tuổi. Khi hươu được 2 năm tuổi đã bắt đầu cho nhung. Từ năm thứ 3, hươu cho năng suất vượt trội với 3 lần nhung trong năm (tổng trọng lượng thu được hơn 4,5 kg).
Anh Thắng cho biết: “Con hươu đực giống này của gia đình có chất lượng nhung vượt trội, mẫu mã nhung đẹp. Từ con hươu này, gia đình đã nhân giống được 6 hươu con. Ngoài ra, mỗi năm, gia đình tôi còn nhận phối giống cho các con hươu cái khác của nhiều hộ dân trên địa bàn nhằm tạo ra thế hệ hươu con khỏe mạnh, đạt chất lượng tốt”.
Hươu giống có được "thương hiệu" cũng đã giúp gia đình anh Thắng bán được hươu con với giá trị cao hơn. Theo đó, với 1 con hươu non đực, gia đình bán với giá khoảng 25-30 triệu đồng thay vì chỉ khoảng 15-20 triệu đồng so với giá trung bình của thị trường.
Được biết, với mỗi hộ gia đình có hươu được công nhận đạt tiêu chuẩn đực giống sẽ được hỗ trợ 2 triệu đồng/con/năm. Mức hỗ trợ này là nguồn động viên các hộ chăn nuôi đầu tư hơn nữa vào việc chăm sóc, phát triển giống hươu. Bên cạnh đó, các hộ còn được tư vấn, hướng dẫn chăm sóc, nuôi dưỡng để hươu khỏe mạnh, phát huy tối đa khả năng nhân giống. Vì thế, các hộ có hươu giống được bình tuyển cũng đã tích cực nhận phối giống cho nhiều con hươu cái khác trên địa bàn.
Với tiền đề là hươu giống được công nhận đạt chất lượng, các hộ nuôi hươu cũng đã bán được hươu con với giá cao hơn thị trường.
Việc nhân rộng giống hươu chất lượng đã góp phần phát triển nghề chăn nuôi hươu bền vững, mang lại giá trị cao hơn cho sản phẩm nhung hươu. Đồng thời, thúc đẩy quá trình sàng lọc những con hươu đã thoái hóa, không đủ điều kiện, tiêu chuẩn để làm giống, nâng cao chất lượng, năng suất cho đàn hươu Hương Sơn.
Ông Trần Quang Hòa - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Hương Sơn cho biết: “Việc công nhận những con hươu đực đạt tiêu chuẩn làm giống đã giúp người nuôi trên địa bàn biết tới địa chỉ hươu giống uy tín để đưa hươu cái tới phối giống. Thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các hộ chăn nuôi chăm sóc đảm bảo quy trình, phối giống cho đàn hươu cái theo đúng quy định để nhân giống.
Đồng thời, tiếp tục phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh thực hiện bình tuyển, công nhận hươu đực giống; hằng năm, hướng dẫn các hộ chăn nuôi thanh lọc đàn, chú trọng chế độ chăm sóc để chất lượng nhung và giống đảm bảo”.
Nghị quyết 51/2021/NQ-HĐND ngày 16/12/2021 của HĐND tỉnh về chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới tại tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2022 - 2025 quy định chương trình hỗ trợ kinh phí bình tuyển, nuôi giữ hươu đực giống gồm: hỗ trợ 100% kinh phí bình tuyển hươu đực giống (tối đa 300 triệu đồng/năm); hỗ trợ tổ chức, cá nhân kinh phí nuôi giữ hươu đực giống đã được bình tuyển đạt các tiêu chí để nhân giống, mức 2 triệu đồng/con/năm.