Gia đình ông Phan Khắc Thức ở thôn 6, xã Hương Thủy (huyện Hương Khê) có 7 sào bưởi Phúc Trạch. Vụ bưởi năm 2023, ông bà có 5 sào cho thu hoạch với khoảng 3.000 quả, mang về nguồn thu nhập lớn. Sang vụ bưởi năm 2024, gia đình ông Thức tiếp tục tập trung chăm sóc, thụ phấn bổ sung nhưng cây cho đậu quả thấp.
Ông Phan Khắc Thức chia sẻ: "Năm nay, dù 100% diện tích đã đến tuổi cho thu hoạch nhưng do thời tiết không thuận lợi, gặp mưa rét trong thời kỳ ra hoa nên ảnh hưởng đến việc thụ phấn của cây. So về năng suất thì năm nay chỉ bằng khoảng 70% so với các năm trước. Không chỉ riêng gia đình tôi mà hầu hết bà con trong vùng đều có tình trạng cây bưởi đậu quả thấp. Chúng tôi đang tập trung chăm sóc cho những cây đã đậu quả, đặc biệt là phòng, trừ nấm, bệnh để tránh rụng quả non".
Tại xã Hương Trạch, một trong những địa phương trồng đặc sản bưởi Phúc Trạch lớn nhất ở Hương Khê, hầu hết diện tích bưởi đều có tỷ lệ đậu quả không cao, kể cả những nhà vườn trồng bưởi giàu kinh nghiệm. Người dân Hương Khê đang lo lắng vì nguy cơ vụ thu hoạch kém năng suất.
Anh Nguyễn Văn Dương, thôn Tân Hội, xã Hương Trạch lo lắng nói: "Gia đình tôi có 3 sào bưởi, được chăm sóc rất kỹ càng nhưng năm nay tỷ lệ đậu quả chỉ khoảng 70%. Thậm chí sau khi đậu, nhiều quả tiếp tục bị rụng hoặc có hiện tượng bánh xe (quả méo, hỏng). Dù chúng tôi đã cố gắng nhưng rất khó để khắc phục".
Theo người dân địa phương, tình trạng bưởi đậu quả thấp là do các đợt mưa liên tục vào thời điểm ra hoa, ảnh hưởng đến việc thụ phấn. Bên cạnh đó, thời tiết thất thường, ẩm, mưa nhiều là điều kiện thuận lợi cho sâu, bệnh phá hại khiến quả bị rụng. Đặc biệt, loài ốc nhỏ xuất hiện trên cây bưởi rất khó diệt và sinh sôi nhanh.
Hiện, toàn huyện có 2.768 ha diện tích trồng bưởi Phúc Trạch. Thời gian qua, nông dân Hương Khê đã tập trung cao cho công tác thụ phấn bổ sung và chăm sóc cây thời kỳ ra hoa. Dù vậy, bà con vẫn không tránh được tình trạng đậu quả kém.
Ông Nguyễn Trí Đồng – Trưởng phòng NN&PTNT huyện Hương Khê cho biết: "Qua rà soát sát, vụ bưởi năm nay có tỷ lệ đậu quả thấp hơn nhiều so với năm trước, bình quân chỉ đạt khoảng 60 - 80%. Nguyên nhân chính là do thời tiết bất lợi. Theo đó, thời kỳ bưởi ra hoa thì chỉ lứa hoa đầu tiên có tỷ lệ đậu quả khá; ở những lứa hoa sau, thời tiết có mưa liên tục nên dù bà con cố gắng thụ phấn bổ sung nhưng vẫn khó đậu quả. Ngoài ra, hoa bưởi năm nay nở đúng thời vụ nhưng rải rác, tỷ lệ hoa cũng thấp hơn so với các năm trước".
Trước tình trạng này, Phòng NN&PTNT đã phối hợp với Trung tâm Ứng dụng KHKT và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện chỉ đạo các địa phương hướng dẫn người dân bám sát vườn, theo dõi sự phát triển của bưởi. Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, trừ sâu bệnh, đặc biệt là bọ cánh cứng và bọ xít muỗi, nhện, rệp, nấm; hạn chế tối đa tình trạng rụng quả non…
Dù tỷ lệ đậu quả không cao nhưng bà con vẫn cần loại bỏ quả xấu, bệnh, không để nhiều quả trên một cành; tăng cường chăm bón, bổ sung dinh dưỡng cho cây trong giai đoạn phát triển quả được thuận lợi; chuẩn bị các biện pháp chống hạn, bao quả khi thời tiết nắng nóng sắp tới…