(Baohatinh.vn) - Sáng 8/2 (tức ngày 15 tháng Giêng âm lịch), con cháu dòng họ Phan Tôn Chu, xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân đem hàng chục mâm xôi đến nhà thờ để tham dự cuộc thi xôi đẹp.
Dòng họ Phan Tôn Chu có từ thời nhà Mạc, với lịch sử gần 600 năm. Đây là một trong những dòng họ có tiếng ở huyện Nghi Xuân, nhiều con cháu đỗ đạt cao. Nhà thờ họ đặt trong khuôn viên rộng lớn vài héc ta, với nhiều hạng mục khang trang.
6h sáng ngày Rằm tháng Giêng, đông đảo con cháu đã tề tựu về nhà thờ để chuẩn bị dự lễ tế tổ.
Ông Phan Hữu Huân, đại diện dòng họ Phan Tôn Chu cho biết, hàng năm vào ngày rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy, lễ tết, giỗ tổ, dòng họ luôn tổ chức cuộc thi xôi đẹp. Rằm tháng Giêng năm nay, tham dự cuộc thi có 33 gia đình. Các đội thi làm 33 cỗ xôi trắng tế tổ và tham gia tranh tài. Mục đích cuộc thi nhằm khuyến khích con cháu, nhất là những người phụ nữ nâng cao tay nghề làm cỗ cúng.
Xôi được đặt phía trong nhà thờ để đại diện dòng họ tế tổ.
Xôi dự thi là xôi trắng, không được pha trộn xôi đỗ hay xôi gấc. Tất cả phải được đặt trên mâm nhôm. Tên các gia đình được ghi bên dưới mâm.
Kết thúc lễ tế tổ, đại diện các gia đình dự thi bưng mâm xôi ra phía nhà chờ để ban giám khảo chấm.
Xôi được sắp xếp theo từng dãy để chấm theo lượt.
Thành viên ban giám khảo gồm 6 vị, họ là những người uy tín được đại diện dòng họ lựa chọn.
Trước khi chấm xôi, thành viên ban giám khảo được yêu cầu rửa tay sạch sẽ. Khi tham gia chấm, họ sẽ ấn bàn tay vào giữa mâm xôi. Theo ông Phan Văn Hội, thành viên chấm thi, có hai tiêu chí để chấm. Thứ nhất là công tác vệ sinh, mâm rổ, rá đựng xôi phải sạch sẽ. Tiếp đó là xôi phải chín, ráo, dẻo.
Với những trường hợp xôi bị ướt, nhão thì xem như không đạt. Mâm xôi đoạt giải nhất sẽ được thưởng ba quả cau, giải nhì là hai quả cau, giải ba một quả.
“Đây là cuộc thi rất vui và ý nghĩa, nó gợi cho con cháu luôn nhớ về cội nguồn tổ tiên. Năm nay tôi và vợ dậy từ lúc 3h sáng để làm mâm xôi dự thi, rất vui là đoạt giải nhì”, ông Phan Như Khoái (74 tuổi) nói.
Các mâm xôi giành giải cao sẽ được vắt ra từng nắm để chia cho các cụ cao niên trong họ đem về nhà.
Các mâm xôi còn lại cũng được vắt thành từng nắm, gói cùng với thịt lợn luộc cho các gia đình mang về.
Đến Hà Tĩnh, dường như du khách đều muốn một lần được thưởng thức đặc sản Mực nhảy Vũng Áng (Kỳ Lợi, TX Kỳ Anh) bởi độ giòn, hương vị đượm đà riêng có của nó.
Về với biển Hà Tĩnh, ngoài việc thưởng thức các món ăn đặc sắc được chế biến từ mực, du khách còn có những trải nghiệm cùng các tour câu mực ở một số điểm du lịch.
Món gỏi cá đục của Hà Tĩnh vừa đạt 2 giải thưởng cuộc thi món ăn cấp tỉnh, thành phố tại Lễ hội Văn hóa, du lịch, ẩm thực quốc tế Hà Giang 2024 vừa qua.
Vị ngọt, béo của cá sông Lam kết hợp với vị cay và mùi thơm đặc trưng của lá trơng do anh Võ Công Niên (Nghi Xuân, Hà Tĩnh) chế biến đã tạo nên hương vị rất hấp dẫn, khó quên cho những ai đã một lần thưởng thức.
Hơn 30 năm qua, hàng bánh mướt tráng tay trên bếp củi của bà Phạm Thị Hạnh (hay còn gọi là bà Hạnh Sim, phường Bắc Hà, TP Hà Tĩnh) vẫn luôn quyến rũ thực khách bởi bánh mướt dẻo, thơm, mềm mượt, quấn bên ngoài chiếc ram nóng hổi giòn rụm.
Thời điểm này, các hộ gia đình ở làng Khoóng (tổ dân phố Hùng Dũng, thị trấn Đức Thọ, Hà Tĩnh) đang tất bật gói hàng nghìn chiếc bánh chưng để phục vụ thị trường dịp tết Nguyên đán.
Những ngày này, người dân xã Thạch Kim (Lộc Hà, Hà Tĩnh) luôn tất bật đỏ lửa, miệt mài với công việc nướng cá để cung cấp kịp thời cho thị trường tết Nguyên đán.
Cải tạo diện tích đất hoang hóa, thấp trũng, nhiều hộ dân ở TP Hà Tĩnh đã trồng sen vừa tạo cảnh quan môi trường vừa gia tăng thu nhập. Củ sen sau thu hoạch được HTX Sen Hào Thành bao tiêu để sản xuất sản phẩm.
Hội thi gói và nấu bánh chưng dâng Thánh tại lễ hội đền Cả - Dinh đô quan Hoàng Mười (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) nhằm tri ân các vị hiển Thánh và bậc tiền nhân đã có công vì đất nước, vì quốc thái dân an.
Tưởng chừng, loài cà cuống là đặc sản các vùng quê trước đây đã biến mất. Thế nhưng, giờ đây cà cuống đã được người dân xã Mai Phụ, huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) nuôi thành công, cứu vãn loài côn trùng này và món ăn đặc sản nức tiếng từ thời xa xưa.
Bánh đùm, bánh đúc là món bánh dân dã được truyền lại từ nhiều thế hệ trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du (thị trấn Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh). Sự cầu kỳ, khéo léo, tinh tế của người làm bánh khiến những người đi xa luôn nhớ về hương vị quê nhà.
Ngày cuối kỳ nghỉ lễ Quốc khánh 2/9, nhiều người dân và khách du lịch tìm mua đặc sản Hà Tĩnh. Kẹo cu đơ, bưởi Phúc Trạch, cà muối… là những sản phẩm được ưa chuộng để làm quà biếu bạn bè, người thân.
Dù chỉ là món ăn dân dã nhưng cá lóc nướng ở Hương Khê (Hà Tĩnh) lại khiến nhiều người mê bởi sự đặc trưng từ nguyên liệu, cách chế biến. Vị ngọt của cá hòa quyện cùng hương thơm của các loại rau rừng khiến món ăn này trở nên nổi tiếng trong hàng chục năm qua.
Gần 200 hộ dân sở hữu hơn 550 gốc, xã Sơn Ninh (Hương Sơn, Hà Tĩnh) được coi là “thủ phủ” của trám đen. Thời điểm này, người dân đang vào mùa thu hoạch nên không khí luôn rộn ràng.
Xây dựng giò lụa ngũ sắc Cao Thủy đạt chuẩn OCOP 3 sao, vợ chồng anh Trương Xuân Cao - Nguyễn Thị Thủy (thôn Bình Lý, xã Thạch Bình, TP Hà Tĩnh) tự tin hơn trên hành trình đưa sản phẩm ra “biển lớn”.
Sự độc đáo, thơm ngon từ món gà ủ muối của Công ty CP Xây dựng và Dịch vụ thương mại Sông La (tổ dân phố 8, thị trấn Đức Thọ, Hà Tĩnh) đã giúp sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao, mở ra nhiều cơ hội phát triển thị trường.
Khoai xéo - món ăn được chế biến dân dã từ khoai khô, đậu, lạc... đã trở thành món ngon quen thuộc với người dân Hà Tĩnh, khiến những người con bao năm xa quê muốn tìm về để lưu giữ chút hương vị của tuổi thơ.
Không những làm “sống lại” nghề gia truyền, chị Mai Thị Phương (SN 1980, thôn Đông Yên, xã Kỳ Lợi, TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh) còn biến mặt hàng “ruột” của gia đình thành sản phẩm OCOP 3 sao.
Cá tràu kho “queo” của làng Yên (thôn Yên Bình, xã Quang Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh) không chỉ nổi tiếng là một món ăn ngon, bổ dưỡng mà còn độc đáo ở quy trình chế biến.
Mực nhảy Vũng Áng (TX Kỳ Anh, Hà Tĩnh) ngon nức tiếng nhờ hương vị đậm đà khác biệt. Để giữ được vị ngon, ngọt, giòn của những chú mực nhảy, người dân ở đây đã phải rất kỳ công.
Nằm trong chuỗi hoạt động khai trương du lịch biển Hà Tĩnh 2023 diễn ra tại Khu du lịch Xuân Thành, Trường Cao đẳng Nguyễn Du sẽ tổ chức trình diễn chế biến món ram rán, xác lập kỷ lục Guinness Việt Nam.
Từ những nguyên liệu đơn giản, dễ kiếm, khoai xéo đã trở thành món ăn dân dã, quen thuộc trong đời sống người dân Hà Tĩnh nói chung và huyện Nghi Xuân nói riêng.
Là đặc sản nức tiếng, kẹo cu đơ Hà Tĩnh được nhiều người dân lựa chọn làm món quà quê gửi tặng người thân, bạn bè khi trở lại các tỉnh, thành trên cả nước sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán Quý Mão.
Khi cái lạnh se sắt cuối đông bao trùm lên phố xá làng quê, mùi thơm của mật ngọt, gừng cay thoảng trong gió gợi lên nỗi nhớ, dẫn dắt bước chân của bao người Hà Tĩnh tìm về đặc sản truyền thống quê hương: cu-đơ.
